Moliyaviy tahlil fani 3-mavzu

Маҳсулот ишлаб чиқариш маромийлигининг таҳлили

	Хисобот йили		Маромийлик ҳисобига ишлаб чиқарилган маҳсулот	Режа бажарилиши, %	Маромийлик ҳисобига режа бажарилиши, %
	Бизнес режада	Ҳақи-қатда
1	2	3	4	5	6
1- чорак	25000	15000	15000	60	60
2- чорак	25000	20000	20000	80	80
3 чорак	25000	30000	25000	120	100
4-чорак	25000	40000	25000	160	100
Жами	100000	105000	85000	105	85

Корхонада маҳсулот ишлаб чиқариш маромийлиги таминлаш юзасидан йилнинг 4 та чораги бўйича бир хилда белгиланган. Лекин амалда, биринчи чоракда 10000 млн. сўмлик (15000-25000), 2-чоракда -5000 млн. сўмлик (20000-25000) маҳсулот кам ишлаб чиқарилган. Учинчи ва тўртинчи чоракларда маҳсулот ишлаб чиқариш режа ортиғи билан бажарилган. Маромийлик ҳисобига ишлаб чиқарилган маҳсулот хажми 85000 млн. сўмни, маромийлик режасининг бажарилиши 85 фоизга бажарилган.
Маҳсулот сифати – унинг мўлжалланганлигига мувофиқ муайян еҳтиёжни қондириш учун яроқлилигини шартловчи маҳсулотлар хусусиятлари мажмуидир.
Маҳсулотларнинг сифатини ташкил етувчи бир ёки бир нечта хусусиятларининг миқдорий тавсифи сифат кўрсаткичи деб юритилади.
Маҳсулотлар сифат кўрсаткичининг умумий, индивидуал ва билвосита кўрсаткичлари мавжуд. Сифат кўрсаткичлари маҳсулотларнинг параметрик, истеъмол, технологик дизайн хусусиятларини, унинг стандартга мувофиқлиги, ишончлилиги ва чидамлилигини тавсифлайди.

• Умумий кўрсаткичлар тури ва мўлжалланганлигидан қатъий назар барча ишлаб чиқарилган маҳсулотлар сифатини масалан, қуйидагиларнинг улушини тавсифлайди:
• – умумий ишлаб чиқаришда янги маҳсулотлар улуши;
• – сертификатланган ва сертификатланмаган маҳсулотлар улуши;
• – халқаро стандартларга жавоб берувчи маҳсулотлар улуши;
• – експорт қилинаётган, жумладан юксак ривожланган саноат мамлакатларига жўнатилаётган маҳсулотлар ва бошқалар.
• Маҳсулот сифатининг индивидуал (ягона) кўрсаткичлари унинг хоссаларидан бирини тавсифлайди:
• – фойдалилик (сут ёғлилиги, кўмирнинг ёнувчанлиги, рудада темир миқдори, озиқ-овқат маҳсулотларида оқсил миқдори ва бошқалар);
• – ишончлилик (чидамлилик, ишда бузилмаслиги);
• – конструкторлик ва технологик қарорлар самарадорлигини акс еттирувчи технологиклик (меҳнат сиғими, енергия сиғими ва ҳоказо);
• – маҳсулотлар естетиклиги.
• Билвосита кўрсаткичлар – булар сифациз маҳсулотлар учун жарималар, яроқсизга чиқарилган маҳсулотларнинг ҳажми ва улуши, реклама қилинган маҳсулотлар улуши, яроқсизга чиқаришдан йўқотишлар ва бошқалар.

• Сортлилик коэффиценти(Кс)
• Кс=МХk/Мхб
• Мхб-олий категория баҳосида қайта ҳисобланган маҳсулот хажми
• 13
• Ўртача сотиш баҳоси(СБў)
• СБў=МХқ/МХм
• МХқ-Хақиқатда сотилган маҳсулот қиймати
• МХм-Хақиқиатда сотилган маҳсулот миқдори
• 14
• Сотиш хажмига таъсир этувчи омиллар (Смў)
• СМў=ТМқб+ТМи-ТМқо
• ТМқб-тайёр маҳсулот давр бошига қолдиғи
• ТМи-Жорий даврда ишлаб чиқарилган тайёр маҳсулот хажми
• ТМқо-Тайёр маҳсулотнинг давр охирига қолдиғи