Moliyaviy hisobot auditi

MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY 
TAMOYILLARI
112 
Audit moliyaviy (buxgalteriya) hisobotida jiddiy xatoliklar yo’qligi haqida ishonchga ega 
bo’lish uchun rejalashtirildi va o’tkazildi. Audit tanlov asosida, moliyaviy (buxgalteriya) 
hisobotidagi moliya-xo’jalik faoliyatining ahamiyatini tasdiqlovchi va ochib beruvchi dalillarni 
testlashtirish asosida, buxgalteriya hisobi printsiplari va metodlarini baholash, moliyaviy 
(buxgalteriya) hisobotini tayyorlash qoidalari, audit qilinayotgan shaxs rahbaridan olingan asosiy 
baholashning qiymati, shuningdek, moliyaviy (buxgalteriya) hisobotining umumiy taqdimoti 
baholashni o’z ichiga oladi. Biz o’tkazilgan audit moliyaviy (buxgalteriya) hisobotining 
ishonchliligi haqida hamda buxgalteriya hisobining yuritilishi O’zbekiston Respublikasi 
qonunchiligiga mosligi haqida o’z fikrimizni bildirishimiz uchun etarlicha asos bo’la oladi. 
(Kelishmovchiliklar ta’riflanadi). 
Bizning fikrimizcha, ko’rsatilgan holatlarning ta’siri ostida “UUU” tashkilotining 31 
dekabr holatiga moliyaviy holatini va 1 yanvardan 31 dekabr 20 (XX) yilgacha bo’lgan davrni 
ham qo’shib, moliyaviy-xo’jalik faoliyati natijalari ishonchsiz aks ettirilgan”. 
Umumiy holda keltirilgan xulosalarning tuzilishi umumiy holda bir xil (o’xshash). 
Auditorlik xulosasiga iqtisodiy sub’ektning audit o’tkazilgan moliyaviy yilga mos holdagi 
buxgalteriya hisobotlarining to’liq komplekti qo’shib (tikib) qo’yiladi. 
“Auditorlik faoliyati haqida”gi qonunda yolg’on xulosa tushunchasi ham kiritilgan 11-
moddaning 1-bandida: “Yolg’on auditorlik xulosasini – auditorlik tekshiruvi o’tkazilmasdan 
tuzilgan va/yoki shunday tekshiruv asosida tuzilgan, lekin auditorlik tekshiruvi uchun taqdim 
etilgan hujjatlar mazmuniga aniq zid bo’lgan va auditorlik tashkilotlari yoki individual auditor 
tomonidan auditor tekshiruvi davomida ko’rib chiqilgan yolg’on auditorlik xulosalarini 
tayyorlash. Yolg’on auditorlik xulosasi tayyorlanganligi faqat sud qarori bilangina ana shunday 
deb tan olinadi”. 
Albatta, hozir “ataylabdan yolg’on auditorlik xulosasini tayyorlash” tushunchasini kiritish 
bunday xulosa uchun javobgarlikni ham belgilaydi. 
Bila turib atay yolg’on auditorlik xulosasini tayyorlash auditorlik tashkilotidan auditorlik 
faoliyatini amalga oshirishga berilgan litsenziyasini bekor qilish ko’rinishida, bunday xulosani 
imzolagan shaxs uchun esa shuningdek, auditorning malaka attestatini bekor qilish, uni esa
O’zbekiston Respublikasi qonunchiligiga mos holda jinoiy javobgarlikka tortishga sabab bo’ladi. 
4. Hisobot tuzilgan sanadan keyin yuz beradigan hodisalar. Ularni aniqlash va baholash 
bo’ycha auditorning harakatlari. Bu hodisalarni baholash bo’yicha bildirilgan fikrlari uchun 
auditorning javobgarligi. 
Auditorlik xulosasiga sana qo’yish bo’yicha talablar Rossiyaning “Auditorlik xulosasining 
imzolanish sanasi va unda buxgalteriya hisobotini tuzish va taqdim etish sanasidan keyingi 
hodisalarning aks etishi” qoidalari (standarti) bilan belgilanadi. 
Auditorlik xulosasiga imzo qo’yilgan sanadan keyin iqtisodiy sub’ekt bilan kelishilmasdan, 
birorta o’zgarish kiritish mumkin emas. Imzo qo’yilish sanasiga qadar undan oldingi hodisalar 
haqida auditorlik dalillarini yig’ish va tadqiq etish tugallanmog’i zarur. 
Auditorlik tashkiloti iqtisodiy sub’ekt buxgalteriya hisobotini tayyorlagan sanadan oldin, 
ya’ni bu hisobotni tuzish bo’yicha ishlar tugashi sanasidan oldin auditorlik xulosasini imzolashi 
zarur. 
Auditor auditorlik xulosasini imzolashda buxgalteriya hisobotida aks etishi kerak bo’lgan 
barcha jiddiy holatlar va hodisalar auditorlik xulosasi imzolangunga qadar kerakli tarzda 
aniqlangani, baholangani va tekshirilganiga ishonch hosil qilishi lozim. 
Auditorlik tashkilotlari: 

iqtisodiy sub’ekt faoliyati uzluksizligiga yo’l qo’yilish, ya’ni uning o’z faoliyatini 
kelgusida davom ettira olish imkoniyati (keyingi hisobot davriga qadar kamida 12 oy) va 
buxgalteriya hisoboti tuzilgan sanadan keyin o’z majburiyatini bajara olishi; 

iqtisodiy sub’ektning aniqlanmagan majburiyatlari, ya’ni uning avvalgi faoliyati natijasi 
hisoblanuvchi noaniq ma’lum summaga potentsial kelgusi majburiyatlari va uning moliyaviy 

---