Moliyaviy bozor transparentligi nima

Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti korporativ boshqaruv fakulteti

Bank ishi yònalishi talabasi Odiljonov Elyorbekning Moliya bozori va texnologiyalari fanidan ,,Moliya bozori transparentligi'' mavzusida tayyorlagan taqdimoti

Reja:

• Moliyaviy bozor transparentligi nima
• Transparentlikni taminlash
• Moliya bozori transparentligini aniqlash
• Informatsiya turlari va manbalari

Moliya bozori transparentligi nima

• Moliya bozori transparentligi deganda moliya bozori va uning barcha qatnashchilari faoliyati to‘g‘risidagi informatsiyalami (ma’lumot va hisobotlami) ochiqligi, oshkoraligi, aniqligi, to'liqligi, o‘z vaqtida (belgilangan muddatlarda) berilishi va to‘g‘riligi, umuman olganda informatsion shaffofliligi tushuniladi. Ma’lumot va hisobotlarlarni ixtiyoriy (zarurat asosida) va majburiy ravishda transparentlilikning ma’lum sifat darajasida berilishi mumkin bòlganlari mavjud

Moliya bozori transparentligining bosh maqsadi investorlaning

• Moliya bozori transparentligining bosh maqsadi investorlaning
• huquqlarini himoyalash va qonuniy manfaatlarini hamda risklarini
• pasaytirilishini ta’minlashga qaratilgan bo'lib, o‘z ichiga sifatli ochib
• berilishi majburiy va ixtiyoriy bo‘lgan informasiyalar hamda ularga
• qo'yilgan qonuniy sifat talablari tizimini oladi. Transparentlikning bosh
• vazifasi moliya bozorida sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan har turdagi
• risklar, tovlamachiliklar va qonunbuzarliklami informasiyalar tizimi
• orqali oldini olish va pasaytirish.

Transparentlikni taminlash

• Transparentlilikni ta’minlash borasida administrativ va
• jamoatchilik chora-tadbirlariga asoslangan usullar qo‘llaniladi, ya’ni,
• informatsiyani ochib berishlik mos ravishda davlatning qonunchilik
• hujjatlari va jamoatchilik (o‘zini o‘zi tartiblashtiruvchi tashkilotlar)
• me’yorlari asosida amalga oshiriladi. Ammo, bu usullaming ichida eng
• ustuvori va zaruri administrativ usul hisoblanadi, chunki jamoatchilik
• me’yorlari davlat qonunlariga to‘liq asoslanadi.

• Aytish joizki, dunyoning barcha mamlakatlarida mavjud bo‘lgan moliya (qimmatli qog‘ozlar) bozori to‘g‘risidagi qonunlari ikki asosiykomponentani o‘z ichiga oladi: tovlamachiliklami oldini olish informatsiyani ochib berishlikka qo‘yilgan talablar. Har ikkala komponenta ham investorlaming haq-huquqlarini himoyalanishiga qaratilgan bo‘lib, moliya bozori tartiblashtirish tizimining eng muhim, birlamchi, ustuvor vazifasi hisoblanadi. Buning uchun moliya bozorida investorlaming investision faoliyati jarayonidagi haq-huquqlari davlat tomonidan har tomonlama qonuniy kafolatlanadi va ulami bu jarayonga jalb qilinishi qo‘llab-quvvatlanib rag‘batlantiriladi, ularning investision mavqei boshqa qatnashchilamikiga qaraganda salmoqli va barcha qatnashchilarga nisbatan talablari ustuvor bo‘lishi ta’minlanadi.

Moliya bozori transparentligini aniqlash

• transparentlilikning
• sifat mezonini moliya bozorining barcha qatnashchilariga nisbatan
• qo‘llash mumkin, ya’ni qatnashchilaming transparentlilik darajasi (ya’ni
• adekvat informatsion transparentililik) A(T)Q uning barcha operatsiyalari
• va ularga oid informatsiyalaming o‘zaro adekvatliligi (to‘g‘riligi,
• aniqligi, o‘z vaqtidaliligi, ishonchliligi) bilan belgilanadi. Mos ravishda
• bu kriteriy (mezon) quyidagicha ifodalanadi:
• min A(T)Q = AT (qonun bilan va moliya bozori tomonidan
• o‘matilgan tartibda talab qilinadigan informatsiyalar soni va sifati
• miqdori ko‘paytmasi) - A R (qatnashchi tomonidan real ta’minlab
• berilgan informatsiyaning soni va sifati miqdori ko‘paytmasi).

Ta’kidlash joizki, umuman olganda, ideal holatda mamlakatdagi

• Ta’kidlash joizki, umuman olganda, ideal holatda mamlakatdagi
• investorlaming faollilik darajasi (F)
• min F = S V (investitsiya sifatidagi jamg‘arma hajmi va investitsiyalar
• likvidliligi ko‘paytmasi) - PI (investitsiyalarning bozor narxi va
• iqtisodiyot uchun zarur bo‘lgan investitsiyalar hajmi ko‘paytmasi)
• qatnashchilaming transparentlilik darajasiga (A(T)Q ) ekvivalent
• bo‘ladi, ya’ni qatnashchilaming transparentliligi yuqori bo‘lganda,
• investitsion faollikni ham yuqori bo‘lishini kuzatish mumkin.

Informatsiya turlari va manbalari

Jaxonda eng kòp qòllaniladigan statistik manbalar

E'TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT