Молиявий янгиликлар

1.2. Исломий молиянинг асосий тамойиллари.

• Ислом молияси ислом ҳуқуқи асосида ишлайдиган молия тизимдир.
• Ислом молиясининг асосий тамойиллари – барча шартнома ва битимларда адолат ва тенг шарт-шароитни таъминлаш ҳисобланади. Бу, қуйидаги уч асосий тақиқ орқали намоён бўлади:
• судхўрлик, “ғарар” (ахборот мувозанатининг бузилиши оқибатида ноаниқлик/мавҳумлик пайдо бўлиши, яъни битим иштирокчиларидан бири шартнома бўйича тўлиқ ахборотга эга бўлмаганлиги туфайли ўзини катта хатарга рўбарў қилишини билдиради) ва “майсир” (қимор ўйинлари ва спекуляция/чайқов амалиёти).

Рибо судхўрликни англатади. Рибонинг шу ҳолича фоиз ундиришга кириши шарт ҳам эмас. Аслида рибо миқдор жиҳатидан номувофиқ пул эквивалентидан келиб чиқувчи ҳар қандай ноқонуний ёки адолатсиз фойда олишга тааллуқлидир. Пул-кредит фоизлари ёки судхўрлик (яъни пулларни пулга олди-сотди қилиш) – бу рибонинг шаклларидан бири, холос.

• Рибо судхўрликни англатади. Рибонинг шу ҳолича фоиз ундиришга кириши шарт ҳам эмас. Аслида рибо миқдор жиҳатидан номувофиқ пул эквивалентидан келиб чиқувчи ҳар қандай ноқонуний ёки адолатсиз фойда олишга тааллуқлидир. Пул-кредит фоизлари ёки судхўрлик (яъни пулларни пулга олди-сотди қилиш) – бу рибонинг шаклларидан бири, холос.

Ислом ҳуқуқшунослигининг барча мувофиқ тамойиллари ва матнларини инобатга олиб шуни тасдиқлаш мумкинки, қатъий ҳисобланган ягона сабаб моддий бойликларнинг адолатли тақсимланишидир, чунки рибони тақиқлашда бойликларни бир гуруҳ кишиларнинг қўлида тўпланишининг олдини олиш кўзда тутилган, ушбу тақиқ Қуръони каримдаги

• Ислом ҳуқуқшунослигининг барча мувофиқ тамойиллари ва матнларини инобатга олиб шуни тасдиқлаш мумкинки, қатъий ҳисобланган ягона сабаб моддий бойликларнинг адолатли тақсимланишидир, чунки рибони тақиқлашда бойликларни бир гуруҳ кишиларнинг қўлида тўпланишининг олдини олиш кўзда тутилган, ушбу тақиқ Қуръони каримдаги
• «... Сизлардан бойларингиз орасида айланадиган нарса бўлиб қолмаслиги учун, Пайғамбар сизга нимани берса, ўшани олинглар ва нимадан қайтарса, ўшандан қайтинглар. Аллоҳдан қўрқинглар. Албатта, Аллоҳ азоби шиддатли зотдир» (Ҳашр сураси, 7-оят) оятидаги амрлардан келиб чиққан. Шундай қилиб, рибони ман қилишнинг асосий мақсади бойликларни бир гуруҳ, яъни банк ёки алоҳида шахслар қўлида жамланишга олиб келадиган йўлларни тўсиш ҳисобланади.