Молиявий янгиликлар

Ўз фаолиятини ислом ҳуқуқига мувофиқ амалга оширадиган институтлар:

• Тўлов тизимини; савдо ва клиринг тизимларини; интернет-бизнес инфратузилмасини; иқтисодий хавфсизлик ва ликвидликни ушлаб туришни таъминлашга кўмаклашувчи ташкилотларни; тартибга солувчи органларни; молиявий ҳисобдорлик стандартларига амал қилиниши устидан назоратни амалга оширувчи органларни; рейтинг агентликларини; статистика маълумотларини тақдим етувчи ташкилотларни; таълим муассасалари ва идмий-тадқиқот ташкилотларини ўз ичига оладиган ислом молиявий инфратузилмаси.

5

Исломий молиялаштириш билан анъанавий молиялаштиришнинг асосий фарқи,

• Исломий молиялаштириш фойда ва зарарни бўлишишга, шунингдек активларга асосланган молиялаштириш ҳисобланади. Исломий молиялаштириш шерикчиликка асосланади. Бунда банк мижозни талаби асосида объект қуриб бериши, асбоб- ускуналар, товар, хомашёлар сотиб олиб бериши ёки уларни ижарага бериши мумкин. Молиялаштиришни асосида савдо операциялари ётади.

• Анъанавий банк тизимида эса савдо операцияларини амалга ошириш қонунчилик нуқтаи назаридан мушкул ҳисобланади ва бунга солиққа тортиш ва банк фаолиятига тегишли ҳуқуқий-меъёрий ҳужжатлар тўсқинлик қилади.

Исломий молия институтлари уз мижозларига одатда икки гуруҳга булинадиган турли хил молиялаштириш механизмларини таклиф қилишади:

• 1) фойда ва зарарни тақсимлашга асосланган шартномалар ёки инвестицияларни молиялаштириш усуллари (музораба, мушорака);

• 2) қарз асосида молиялаштиришга (муробаҳа, ижара, салом, истисно ва сукук) асосланган шартномалар.

Музораба - бу фойда келтирадиган шериклик шартномаси булиб, унинг асосида бир томон (рабб ал-мол) капитал беради, бошқа томон (музориб) еса капитални бошқариш учун уз ишбилармонлик қобилияти(меҳнати), тажрибаси билан иштирок етади. Ишлатилган маблаглардан олинган даромад Рабб ал-Мол ва Музориб уртасида олдиндан келишилган нисбатда тақсимланади.

• Музораба - бу фойда келтирадиган шериклик шартномаси булиб, унинг асосида бир томон (рабб ал-мол) капитал беради, бошқа томон (музориб) еса капитални бошқариш учун уз ишбилармонлик қобилияти(меҳнати), тажрибаси билан иштирок етади. Ишлатилган маблаглардан олинган даромад Рабб ал-Мол ва Музориб уртасида олдиндан келишилган нисбатда тақсимланади.

• Мушорака - бу фойда олиш учун активлар, меҳнат ёки мажбуриятларни бирлаштириш тугрисидаги икки ёки ундан ортиқ томонлар уртасидаги келишув. Лойиҳанинг фойдаси ва зарари молия муассасаси ва унинг мижози уртасида олдиндан келишилган нисбатларда, купинча лойиҳани молиялаштиришдаги улушларга мутаносиб равишда тақсимланади.