Молиявий ҳисоб 1 Ўқув қўлланма

Мазмунининг шаклдан устунлиги
Агар ҳисоб-китоб ҳужжатларида ва молиявий ҳисоботда ахборот операциялар ва воқеаларнинг мазмунини ишончли даражада акс эттирса, бундай ахборот унинг ҳуқуқий шакли билангина эмас, балки моҳияти ва ҳақиқийлиги билан мувофиқ ҳолда ҳисобга олиниши ва тақдим этилиши зарур. Операциялар ва бошқа ҳодисаларнинг мазмуни уларнинг ҳуқуқий ёки белгиланган шаклига ҳар доим ҳам мувофиқ келмайди.
Молиявий ҳисоботдаги бетарафлик
Молиявий ҳисоботда бериладиган ахборот ишончли бўлиши учун тахминлардан мустақил бўлиши лозим. Молиявий ҳисобот маълумотнинг танлаш ва тақдим этиши билан қарорларни қабул қилинишига ёки олдиндан белгиланган натижа ёки якунга етишиш мақсадида фикрни шакллантиришга ўз таъсирини кўрсатса у бетараф деб ҳисобланиши мумкин эмас.
Эҳтиёткорлик (консерватизм)
Қарорлар қабул қилишда эҳтиёткорлик қоидасига риоя қилиш активлар ва даромад қайтадан баҳоланмаслиги, мажбуриятлар ёки харажатлар эса етарлича баҳоланмаслигига йўл қўймаслик мақсадида ноаниқлик шароитида баҳо чиқариш учун зарурдир.
Консерватизм (эҳтиёткорлик) тамойили бўйича чеклов қуйидагини тахмин қилади: агар концептуал тамойиллари ва фойдаланиладиган тамойилларига мувофиқ бир ҳилдаги икки имконият мавжуд бўлса, унда, у соф фойдага ва/ёки активларни умумий суммасига камроқ бўлган ижобий таъсирини кўрсатадиган имкониятни афзал деб кўриш ва қўллаш керак. Агар даромадларни баҳолашда икки турлича бўлган имкониятга рухсат этилса, ҳисоботда у энг кичик бўлган баҳода акс эттирилиши керак. Агар, бухгалтерия ҳисоботида даромадлар, харажатлар, фойда ва зарарларни акс эттиришда икки турлича имкониятлардан қайси бирини қўллашни ҳал этишда асосли шубҳа пайдо бўлса, соф даромадга энг кам бўлган ижобий самарани акс эттирувчи сумма кўрсатилиши керак.
Тўлиқлик
Молиявий ҳисоботларнинг ишончлилигини таъминлаш мақсадида ахборот етарлича тўла ҳажмда тақдим этилиши керак.
Кўрсаткичларнинг қиёсийлиги
Молиявий ахборот фойдали ва мазмунли бўлиши учун, бир ҳисобот давридаги ахборот бошқа ҳисобот давридагиси билан қиёсланадиган бўлиши керак. Фойдаланувчилар хўжалик юритувчи субъект молиявий ҳисоботни тайёрлашда фойдаланадиган ҳисоб-китоб сиёсатидан, ана шу сиёсатдаги барча ўзгаришлардан ва шундай ўзгаришларнинг натижаларидан хабардор бўлишлари лозим.