Молиявий дастурлаш” фанидан Оралиқ назорат иши

3 . Молиявий фаолият тўғрисидаги статистик ахборотларнинг зарурлиги.


Молиявий фаолият тўғрисидаги маълумотлар молиявий ва иқтисодий
сиёсатни ишлаб чиқиш, амалга ошириш ва уни назорат қилиш, ҳамда
макроиқтисодий тахлил ва изланишлар учун зарурдир, чунки иқтисодий
сиёсатнинг белгиланган мақсадларига эришиш учун у ёки бу иқтисодий
чораларни қўллашда кўрсаткичлар орасидаги боғлиқликлар ҳисобга олиниши
лозим.
Ўзаро боғлиқликлар оддий ёки мураккаб бўлиши мумкин. Бироқ улар
қандай бўлмасин молия тизимига ва хўжалик юритувчи субъектларнинг
молиявий активларига, ишлаб чиқарадиган товар ва хизматларининг ҳажмига
таъсир ўтказиши мумкин.
Ўзаро таъсир молиявий кўрсаткичларга иқтисодий чораларнинг
бевосита таъсири ёки номолиявий характердаги, масалан, норматив-хужжатлар ёки солиқ-бюджет сиёсатидаги чоралар орқали билвосита содир бўлиши мумкин.
Ўзаро алоқалар вақт ўтиши билан бошқа омиллар ҳисобига ҳам
ўзгариши мумкин:
норматив ҳужжатлар ва олиб борилаётган иқтисодий йўналишлар,
технологик ривожланиш, амалдаги валюта курси режими, бозор тузилмаси ва
ички молиявий бозорлар орасидаги рақобат билан боғлиқ бўлган чекловлар;
ахборот ва операцион ҳаражатлар, қимматбаҳо қоғозлар портфелини
бошқариш нуқтаи назаридан молиявий активларга талабнинг ўзгариши;
моливий воситалар ва молиявий муассасалардаги янгиликлар.
Молиявий барқарорлик даврларида ўзаро алоқалар нисбатан барқарор
характерга эга бўлади. Шунинг учун эконометрик усуллар ёки сифат
қирраларини баҳолаш ёрдамида иқтисодий сиёсатни ишлаб чиқиш имконияти кенгаяди.
Молиявий ҳолат тез ва кескин ўзгариб турадиган ҳолатларда, масалан
юқори даражадаги инфляция ёки тезкорлик билан молиявий янгиликларнинг
жорий қилиниши даврларида ўзаро алоқаларни фақат норматив, ҳисоб ва
техник ҳолатлар ҳамда валюта тизимини ҳисобга олувчи сифат усубиятлари
ёрдамида баҳолаш мумкин.