Moliyaboz p65



Download 1,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/6
Sana06.01.2022
Hajmi1,25 Mb.
#323499
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Moliya-bozori

n
C
n
P
C
Hozirgi vaqtda ushbu termin barcha bir xil muntazam to‘lovlarga
nisbatan ularning davriyligidan qat’i nazar, ko‘p qo‘llaniladi.
Aksiyalar.
  Aksiyaning  muomala  muddati  cheklanmagan
bo‘lganligi uchun yillik dividendlarni 

mutlaq miqdorda o‘zgarmas
va bir-biriga teng deb olib, aksiyalarning bahosini aniqlashda doimiy
renta modelini qo‘llash mumkin. Bu modelda renta hadi 
R
 =
 D
,
unda aksiyaning bahosi:
.
D
S =
i
Aksiya bahosini aniqlashda aksiyalar kursi tushunchasi ish-
latiladi.  Aksiya  kursi  aksiya  bahosini  uning  nominaliga  nisbati
ko‘rinishida topiladi:
=
D
S
N
K =
N
i
yoki ulushlar birligida, yoki foizlarda (bu holda tenglikning ikkala
tomonini 100 foizga ko‘paytirish lozim) hisoblanadi. Ba’zi tegishli


219
adabiyotlarda «aksiya kursi» tushunchasida dividendlarni ikki xil
ifodalash (mutlaq miqdorda va foizlarda) bilan bog‘liq birmuncha
chalkashliklar mavjud. Bilish kerakki, dividend har doim mutlaq
(pul  birligida)  miqdorda  ifodalanadi,  foizlardagi  ifodasi  esa
dividendning mutlaq miqdorini nominal narxi bilan solishtirishdan
kelib chiqariladi.
«Aksiya bahosi» tushunchasini ko‘rishda hisoblab topiladigan
bahosi nazarda tutilgan. Hisoblab topiladigan bahodan tashqari,
aksiya yana quyidagi baholarga ega:
• 
nominal bahoga (nominalga);
• 
kurs bahoga (aksiyaning bozor bahosi yoki birja narxi sifatida
xizmat qiladi);
• 
buxgalterlik (hisob kitobidagi) balans bahosi.
Nominal – bu aksiyaning birlamchi emissiyasida ko‘rsatilgan
bahosi.
Aksiyalarning kurs yoki bozor bahosi (narxi) turlicha va har
xil formulalar yordamida hisoblab topiladi. Aksiyaning bu bahosini
hisoblashda qo‘llaniladigan usullardan birida ikki turdagi inves-
torlarning mavjudligidan kelib chiqiladi. Investorlarning bir turi
yuqori dividendlarga yo‘nalgan bo‘lsa, ikkinchi turi esa aksiyalar-
ning  bozor  bahosining  ortishiga  intiladi.  Shunga  mos  ravishda,
aksiyalarning bozor narxi (bahosi) o‘rtacha vaznlashtirilgan summa
ko‘rinishida aniqlanadi:
,
1,
+
+ =
y
x
y
p
3
D
S = x
S
i
bu yerda, 
x
 – baland dividendlarni orzu qiluvchi investorlar ulushi;
y
 – aksiyalar kurs narxining oshishini xohlovchi investorlar ulushi;
S
3
 
– bo‘lib o‘tgan savdolarda (savdolarning yopilishi kunida)
aksiyalarning ushbu turiga belgilangan bozor bahosi (narxi).
Aksiyalarning  bozor  narxini  hisoblashda
 x
  va 

qiymatlariga
bog‘liq holda kurs (u

1) yoki dividend (x

1) yondashuv ishlatilishi
mumkin. Lekin na kurs va na dividend yondashuv aksiyalarning
real bahosini aniqlashda qoniqarli natija bera olmaydi.
Aksiyalarning  kelajakdagi  davrlardagi  bozor  bahosi  (narxi)ni
texnik tahlil metodlari yordamida hisoblab topiladi. Bu metodlarga


220
asosan,  avvalgi  davrlar  bo‘yicha  ma’lum  bo‘lgan  aksiyalarning
kurs  narxlari  statistikasi  asosida  ushbu  aksiyalar  kursining  ke-
lajakdagi o‘zgarishi prognoz qilinadi.
Aksiyalarning balans narxi – bu aksiyadorlik jamiyatining sof
aktivlari  hajmini  (so‘mlardagi)  uning  joylashtirilgan  (to‘langan)
aksiyalari  soniga  nisbati.  Aksiyadorlik  jamiyatning  sof  aktivlari
quyidagicha  hisoblanadi:  aktivlar  (asosiy  vositalar,  nomaterial
aktivlar, oborot mablag‘lar) summasi minus jamiyatning qarzlari
(kreditorlar bilan hisob-kitoblar, qarz mablag‘lari, kelajak davrlar
daromadlari). Aksiyalarning balans bahosi har yili bir marotaba
yillik balansning yopilishidan keyin hisoblanadi. Ko‘pincha aksiya-
ning bozor narxini hisoblashda, uning balans bahosi ishlatiladi.
Aksiyalar  daromadliligi  obligatsiyalarnikiga  o‘xshash  hisoblab
topiladi. Daromadlilikning uch ko‘rsatkichini ajratib ko‘rsatish mumkin:
1) daromadlilikning dividend normasi (foizlarda ifodalangan
dividendning aksiya nominaliga nisbati);
2) daromadlilikning joriy normasi (dividendning aksiyani sotib
olish narxiga nisbati):
;
=
=
=

Download 1,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish