Moliya va raqamli axborot texnologiyalari

oddiy
yoki 
murakkab 
bo‘lishi mumkin
. 
Oddiy 
tizimlarni
tashkil etuvchi elementlar soni kam bo‘lib, sodda tuzilishga ega bo‘ladi. 
Murakkab tizimlar 
esa, bir nechta elementlardan tashkil topgan bo‘lib bu 
elementlar ham o‘z navbatida alohida tizimlarga bo‘linishi mumkin. 
«
Tizim
» tushunchasi keng tarqalgan va juda ko‘plab ma’nolarda qo‘llaniladi. 
Axborot tizimlariga nisbatan qo‘llanilganda
aksariyat hollarda texnik vositalar va 
dasturlar to‘plami nazarda tutiladi. 
“Belgilangan maqsadga erishish uchun axborotlarni shakli va mazmuniga ko‘ra 
turlarga ajratish, ularni saqlash, izlash va qayta ishlash prinsiplariga, qayta ishlashda 
qo‘llaniladigan usullar, shaxslar hamda vositalarning o‘zaro bog‘langan majmuiga 
axborot tizimi (AT)
deyiladi.” 
Axborot tizimining 
asosiy vazifasiga 
berilgan turdagi axborotni izlash, uni qayta 
ishlash va qisqa vaqt ichida kerakli joyga uzatish masalalarini hal qilish kiradi. 
Axborot tizimlarining qo‘llanilish sohalari turli-tumandir. SHuningdek, har bir 
tizimga xos bo‘lgan xususiyatlar va o‘ziga xosliklar ham turli tumandir. Muayyan 
axborot tizimining xususiyatlari majmuini belgilovchi ko‘plab omillar orasida uchta 
asosiy omilni ajratib ko‘rsatish mumkin, bular: tizimning texnik darajasi; ishlov 

---

29 
berilayotgan axborot xarakteri; axborotning ishlatish maqsadlari, ya’ni ushbu tizim 
hal qilishda yordam berishi mo‘ljallangan vazifalar doirasi. 
Bu omillar ham tizimning o‘zida, ham foydalanuvchilar uchun taqdim etiladigan 
axborot shaklining, axborotga ishlov berish jarayonlari xarakterining va tizimning 
tashqi muhit bilan o‘zaro aloqasining, tizimning algoritmik va dasturiy 
ta’minotining tarkibini belgilab beradi. O‘zbekiston Respublikasi elektron hukumat 
arxitekturasida bir necha tizimlarni ko‘rish mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi elektron hukumat arxitekturasi quyidagilardan iborat 
(rasm 4.1.): 
Rasm 4.1. O‘zbekiston Respublikasi elektron hukumat arxitekturasi 

markaziy ma’lumotlar bazalaridan; 

idoralararo elektron hamkorlik qilish tizimidan; 

davlat organlarining