Moliya va kredit

8
Diskontlangan qoplanish muddatini aniqlash
.1.-rasm. Investitsiya loyihasi samaradorligini baholash⁵⁹.
Taqdim etilayotgan ob’ektni investitsiyalashda moliyaviy baholash (yoki moliyaviy asoslanganlik bahosi) investitsiya jarayonining ajralmas qismi hisoblanadi. Investor moliyaviy holati noma’lum bo’lgan yuridik yoki jismoniy shaxslar bilan hech qanday munosabatlar olib bormaydi. Bozor iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarda, korxonalar moliyaviy hisobotlarini ommaviy-axborot vositalari orqali yoki har xil to’plamlar holatida chop etilib, e’lon qilish normal holat hisoblanadi. Bu to’plamlar orqali kompaniyalarning moliyaviy holati to’g’risida ma’lumotlar olish mumkin. Yuqoridagi 8.1.- rasmda har bir mezon bo’yicha asosiy aniqlash usullari keltirilgan.

Jahon amaliyotida investitsiya loyihalarining iqtisodiy samaradorligini baholashning bir qancha usullari ishlab chiqilgan bo’lib, ularni shartli ravishda ikki katta guruhga bo’lish mumkin:

• 
  Oddiy (yoki statistik) baholash usullari;
  
• 
  diskontlashga asoslangan baholash usullari.
  

Birinchi guruhga quyidagilar kiradi:

• 
  investitsiya qoplash muddati (Payback Period , PP);
  
• 
  investitsiya samaradorligi koeffitsienti (Accounting Rate of Return, ARR).
  

Ikkinchi guruhga quyidagilar kiradi:

• 
  sof joriy qiymatni aniqlash usuli (Net Present Value, NPV);
  
• 
  foydaning ichki me’yorini hisoblash usuli (Internal Rate of Return, IRR);
  
• 
  investitsiyalarning rentabelligini hisoblash usuli (Profitability Index, PI);
  
• 
  diskontlashning qoplash muddatini hisoblash usuli (Discount Payback Period, DPP).
  

2.