Moliya va kredit

Sug‘urta tashkiloti xarajatlarining turlari va ularning tasniflanishi

t/r	Хarajat turlari	Хarajatlarning tasnifi
		Asosiy faoliyat bo‘yicha	Maqsadli faoliyat bo‘yicha	Amalga oshirilish vaqtiga ko‘ra
1	Ma’muriy- xo‘jalik yuritish xarajatlari	Sug‘urtalash bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar	Shartnomani amalga oshirish xarajatlari	Shartnomani amalga oshirish jarayonida
2	Vositachilik taqdirlashlarini undirish xarajatlari	Sug‘urta operatsiyalarini amalga oshirish xarajatlari	Shartnomani tayyorlash va tuzish xarajatlari	Shartnomani amalga oshirish jarayonida
3	Reklama va marketing xizmati xarajatlari	Sug‘urtalash bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar	Shartnomani tayyorlash va tuzish xarajatlari	Shartnomani tuzishga qadar
4	Maxsus ish qog‘ozlarini tayyorlash xarajatlari	Sug‘urta operatsiyalarini amalga oshirish xarajatlari	Shartnomani tayyorlash va tuzish xarajatlari	Shartnomani tuzishga qadar
5	Sug‘urta zaxiralariga ajratmalar	Sug‘urta operatsiyalarini amalga oshirish xarajatlari	Shartnomani bajarish xarajatlari	Shartnomani amalga oshirish jarayonida
6	Qayta sug‘urtalash xarajatlari	Sug‘urta operatsiyalarini amalga oshirish xarajatlari	Shartnomani bajarish xarajatlari	Shartnomani amalga oshirish jarayonida
7	Investitsiya joylashtiriluvi xarajatlari	Sug‘urtalash bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar	Shartnomani bajarish xarajatlari	Shartnomani amalga oshirish jarayonida
8	Sug‘urta qoplamasi xarajatlari	Sug‘urta operatsiyalarini amalga oshirish xarajatlari	Shartnomani bajarish xarajatlari	Sug‘urta hodisasi yuz berganda

Ushbu nizomga ko‘ra sug’urta xizmatlari tannarxini shakllantirishda va moliyaviy natijalarni aniqlashda sug’urta tashkilotlari sug’urta sohasidagi o’ziga xos xususiyatlarni hisobga olgan holda O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 5 fevraldagi 54-sonli qarori bilan tasdiqlangan "Mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to’g’risida"gi Nizomga amal qilishadi.

Sug’urta tashkilotlarining xarajatlar tarkibi O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 5 fevraldagi 54-sonli qarori bilan tasdiqlangan "Mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to’g’risida"gi Nizomga muvofiq belgilanadi, bunda sug’urta xizmatlarining tannarxi tarkibiga qo’shimcha (maxsus) xarajatlar kiritiladi:

sug’urta qilish (birgalikda sug’urta qilish) va qayta sug’urta qilish shartnomalari bo’yicha sug’urta tovonlarining to’lovlari summasi (xususan, sug’urta tashkilotiga tegishli ulush);

sug’urta holatlari bo’yicha tartibga solish hamda to’lov bilan bog’liq bo’lgan xarajatlar;

sug’urta qilingan mulkning baxtsiz hodisaga duch kelishi, yo’qotilishi yoki shakastlanishini ogohlantirish bo’yicha moliyaviy chora-tadbirlar zaxirasiga bo’ladigan ajratmalar;

qayta sug’urta qilish operatsiyalari bo’yicha hisoblab chiqilgan vositachilik mukofotlari va tant’emalar.

Boshqaruv hisobi maqsadlari uchun xarajatlar moddalarining ro’yxati va ularning tasnifi hisobot yilida sug’urta tashkilotining hisob siyosatida aks etishi lozim.