Moliya va buxgalteriya xisobi

Moliyaviy va statistik hisobotni ayrim belgilari bo’yicha taqqoslash.

Т/r	Тaqqoslash belgilari	Moliyaviy hisobot	Statistik hisobot
1.	Huquqiy asosi	Buxgalteriya hisobi to’g’risidagi qonun	Statistika to’g’risidagi qonun
2.	Тayinlanishiga ko’ra	Тashqi va ichki foydalanuvchilar	Davlat organlari uchun
3.	Axborot manbai	Moliyaviy hisob ma’lumotlari	Buxgalteriya hisobi, statistik va operativ hisob
4.	Qo’laniladigan o’lchov birliklari	Pul o’lchovi	Pul, natura va mehnat o’lchov birliklari
5.	Hisobotni tuzish	BХMSga muvofiq	Statistik hiobotlarni tuzish bo’yicha me’yoriy hujjatlar va yo’riqnomalar
6.	Ma’lumotlarni shakllantirish jarayonida qo’llaniladigan alternativ variantlarning mavjudligi	Bir necha variant va usullardan birini tanlash huquqi mavjud	Тanlash huquqi mavjud emas

Eng avvalo moliyaviy va statistik hisobotlar huquqiy asoslari bo’yicha bir-biridan farq qiladi. Moliyaviy hisobot O’zbekiston Respublikasining «Buxgalteriya hisobi to’g’risida»gi Qonuniga muvofiq tartibga solinsa, statistik hisobot O’zbekiston Respublikasining «Statistika to’g’risida»gi Qonuniga binoan tartibga solinadi.

Тayinlanishiga ko’ra moliyaviy hisobotlar asosan tashqi foydlanuvchilar uchun mo’ljallangan bo’lsa-da, undan ichki foydalanuvchilar ham foydalanadi. Statistik hisobot esa faqat davlat organlari uchun tayinlangan.
Moliyaviy hisobotning asosiy axborot manbai moliyaviy hisob ma’lumotlari bo’lsa, statistik hisobotni tuzishda buxgalteriya hisobi ma’lumotlari bilan birgalikda, statistik va operativ hisob ma’lumotlaridan ham foydalaniladi.
Moliyaviy hisobotda pul o’lchov birligi qo’llanilsa, statistik hisobotda pul, natura va mehnat o’lchov birliklari ham qo’llaniladi, ya’ni statistik hisobotda ko’rsatkichlar pulda ifodalanmasliklari ham mumkin.
Moliyaviy hisobot BHMAda belgilangan qoidalar asosida tuzilsa, statistik hisobotlarni tuzish bo’yicha me’yoriy hujjatlar va yo’riqnomalarga muvofiq tuziladi.
Statistik hisobotni tuzishda bir necha variant yoki usullar ko’zda tutilmagan, moliyaviy hisobotda esa hisob siyosatida tanlangan usul va variantlar qo’llaniladi.
Shunday qilib, moliyaviy va statistik hisobotlarning umumiy jihatlari bilan birgalikda ularning tub farqlari ham mavjuddir.