Moliya tizimi va moliyaviy siyosat. Pul – kredit tizimi. Banklar va ularning bozor iqtisodiyotidagi roli

4. Bank tizimi . Markaziy va tijorat banklar hamda ularning vazifalari.

Banklar - pul mablag`larini to`plash, joylashtirish va ularning harakatini tartibga solish bilan shug`illanuvchi iqtisodiy muassasadir.

Bank tizimi

Tijorat (depozitli)banklar

Markaziy (emission) bank

Davlat banki – mamklakat pul – kredit tizimini markazlashgan tartibda boshqaradi va davlatning yagona kredit siyosatini amalga oshiradi. Davlat banki Markaziy bank hisoblanadi.

Tijorat banklari- o`zlarining xo`jalik mavqeyiga ko`ra aksionerlik tipidagi muassasa hisoblanadi. Huquqiy mavqeyiga ko`ra, faoliyatni ng biron bir turga xizmat ko`rsatuvchi, ixtisoslashgan yoki milliy bank bo`lishi mumkin.

1

• Boshqa bank muassasalarining majburiy zaxiralarini saqlaydi. Markaziy bank mamlakatning rasmiy oltin-valyuta zaxiralarini saqlash vazifasini ham bajaradi.

2

• Cheklarni qayt (inkassatsiya) qilish mexanizmini ta`minlaydi va banklararo hisob- kitoblarni amalga oshiradi,ularga kreditlar beradi.

3

• Davlatning monetar siyosatini amalga oshiradi.

4

• Barcha banklar faoliyatini uyg`unlashtiradi va ular ustidan nazoratni amalga oshiradi.

5

• Xalqaro valuta bozorlarida milliy valutalarni ayirboshlaydi.

6

• Pul taklifi ustidan nazorat qilish mas` uliyatini oladi, milliy valutani muomalaga chiqaradi. Iqtisodiyotning ehtiyojlariga mos ravishada pul muomalasini tartibga soladi.