Moliya kredit

O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Toshkent Moliya instituti

“MOLIYA - KREDIT” KAFEDRASI
“PUL VA BANKLAR” fanidan


MUSTAQIL ISH


Mavzu: Afg’oniston pul, kredit va bank tizimi.

Bajardi: SMM-55 guruh talabasi

Madaminova Firuza Bazarbayevna

Toshkent – 2022 yil
Reja:

1. 
   Afg'onistondagi bank tizimi.
   
2. 
   Afg'onistondagi pul tizimi.
   
3. 
   Afg'onistondagi kredit tizimi.
   

Afg‘oniston O‘zbekistonning 10 ta tashqi savdo hamkorlaridan biridir. Shuning uchun ham bu yurtda ro‘y berayotgan o‘zgarishlar bizga, iqtisodiyotimizga ta’sir qiladi.

1. 
   Afg'onistondagi bank tizimi.
   

Afg'onistonda bank tizimi ikki pog'onada tashkil etilgan. Birinchi o'rinda mamlakat Markaziy banki - Afg'oniston DA Banki (DAB), ikkinchi o'rinda - tijorat banklari.
DA Bank 80 yildan ortiq tarixga ega. 1939-yilda Afgʻoniston qirolining 1317/5280 -sonli farmoni bilan Kobul shahrida tashkil etilgan . Bank tashkil topgan kundan boshlab 2001 yilgacha ham markaziy bank, ham tijorat banki sifatida faoliyat yuritdi (bu davrda tijorat banki sifatida WBA bilan raqobatlashuvchi boshqa banklar ham bor edi). Joriy yildan boshlab DA Bank tijorat faoliyatini yakunladi va bank mamlakatda Markaziy bankni ifodalovchi mustaqil institutga aylandi.
Afg‘onistonning WPA qonuniga ko‘ra, narx barqarorligi bankning asosiy maqsadi hisoblanadi. Shuningdek, bank pul-kredit siyosatini ishlab chiqish, amalga oshirish va muvofiqlashtirish, valyuta siyosatini amalga oshirish, banknotlar va tangalarni zarb qilish uchun javobgardir.
Mamlakatdagi tijorat banklari.
Ikkinchi bo‘g‘in, ya’ni aholi va korxonalar bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri ishlaydigan tijorat banklari soni, rasmiy manbalarga ko‘ra , 12 tani tashkil etadi. Ulardan 7 tasi xususiy, 3 tasi davlat mulki va 2 tasi xorijiy banklarning sho‘ba korxonalaridir.
Davlat banklari:
Bank Millie Afghan,
Pashtan banki,
Yangi Kobul banki.


Xususiy banklar:
Aziz Bank,
Afg'oniston xalqaro banki,
Afg'oniston Islom banki,
Maiwand Bank,
Afg'oniston Birlashgan Banki,
Birinchi mikromoliya banki,
G'azanfar banki.
Xorijiy bank filiallari:
Pokiston Milliy banki,
Alfalah Bank (Bank Alfalah ltd).
Mamlakat boʻylab 409 ta bank filiallari mavjud boʻlib, ulardan 138 tasi davlat banklari va 271 tasi xususiy banklardir. 2014 yilgi statistik ma'lumotlarga ko'ra, omonatchilar soni 3 134 754 nafar, kreditorlar (qarzdorlar) soni 54 217 nafarni tashkil etadi. O‘sha yili omonatlarning umumiy miqdori 3,76 milliard dollarni, kreditlarning umumiy miqdori esa 742 million dollarni tashkil etdi. Depozit va kredit nisbati 20% ga teng. Odamlarning bankdagi jamg'armalariga ishonishining eng katta sabablaridan biri bu pulning uydagidan ko'ra xavfsizroq ekanligidir. Depozitlarga nisbatan kreditlarning kamligi qisman aholining an’anaviy bank kreditlarini foiz sifatida bilishi va foydalanmasligi, aholining xarid qobiliyatining pastligi bilan izohlanadi. Mamlakatimizning qishloq joylarida aholi va hududlardagi mahalliy tadbirkorlar banklar va ularning mahsulotlari haqida yetarlicha ma’lumotga ega emaslar. Odamlar hali ham pul almashtirish uchun almashtiruvchilar xizmatidan foydalanadilar.
Afg‘oniston Banklar Assotsiatsiyasi ma’lumotlariga ko‘ra, afg‘onlarning kamida 12 foizi bank xizmatlaridan foydalanadi. Aholining 8 foizi elektron bank xizmatlaridan to‘liq foydalanish imkoniyatiga ega. Assotsiatsiya tomonidan o‘tkazilgan statistik ma’lumotlarga ko‘ra, mamlakatimizda 3,5 milliondan ortiq omonatchilar bor, ulardan 300 ming nafari 7 turdagi debet kartalaridan foydalanadi.