“Moliya” kafedrasi

rs  
= (1 + N
fs
) : (1 + I
d
) 
 
yoki, mos ravishda, 
 
                                         D
rs 
= (N
fs
 - I
d
) : (1 + I
d
) 
 
 
Bu yerda: D
rs 
–
  
daromadlilikning real stavkasi; 
               N
fs
 – nominal foiz stavkasi; 
               I
d  
- inflyatsiya darajasi. 
 
Ikkinchi  formulaga  bizning  misolimizdagi  ko‘rsatkichlarni  qo‘yib,  yana  bir 
marotaba yillik real stavka 2,857%ni tashkil etishini tasdiqlashimiz mumkin: 
  
         D
rs
 = (0,08 – 0,05) : 1,05 = 0,02857 = 2,857 
 
E’tibor bering, nominal ko‘rinishda ishonchli bo‘lgan, belgilangan daromadi 
bo‘lgan instrument (vosita) real ko‘rinishda ma’lum darajada risk tashiydi. Misol 
uchun,  faraz  qilaylik,  bank  omonatchilarga  risksiz  dollarli  yillik  8%li  foiz 

---

67 
 
stavkasini  taklif  qilmoqda.  Ayni  vaqtda  kelajakdagi  inflyatsiya  darajasi  avvaldan 
noma’lumligi  sababli,  real  ko‘rinishda  pulni  ushbu  bank  hisob  raqamiga  qo‘yish 
riskli bo‘ladi. 
Agar  taxmin  qilinayotgan  inflyatsiya  darajasi  yillik  5%ni  tashkil  etsa, 
daromadlilikning  kutilayotgan  real  stavkasi  yillik  2,857%  bo‘ladi.  Agarda 
inflyatsiya  darajasi  5%dan  yuqori
 
bo‘lsa,  daromadlilikning  real  stavkasi  yillik 
2,857%dan kam bo‘ladi.