Memorial - order shakli.
Buxgalteriya hisobining memorial-order shakli hozirgi vaqtda kam foydalanib asosan, kichik korxonalarda va davlat muassasalarida qo‘llaniladi. «Memorial» so‘zining ma’nosi
«xotira yoki esdalik» demakdir. Memorial - order shakli asosida yuritiladigan buxgalteriya hisobi shaklida hujjatlar qayta ishlanishi va hisob registirlarida aks ettirilishi ketma ketligi keltirilgan.
Ushbu buxgalteriya hisob shaklini o‘ziga xos xususiyati shundaki, xo‘jalik jarayonlarning yozish uchun sintetik va analitik hisob uchun maxsus jamg‘arma aylanma qaydnomalardan foydalanadi.
Buxgalteriyaga topshirilgan dastlabki hujjatlar xar tomonlama tekshirilgach, sintetik va analitik hisob maxsus aylanma qaydnomalari to‘ldiriladi: bunday jamg‘arma aylanma qaydnomalari asosiy vositalar , asosiy vositalarning; pul mablag‘lari va qo‘yilmalar, ishlab chiqarish zahiralari va tayyor mahsulot; ishlab chiqarish xarajatlari, mol etkazib beruvchilar bilan hisoblashish, mehnat haqi yuzasidan hisob kitoblar, byudjet bilan, ijtimoiy sug‘urta tashkilotlari bilan hisob kitoblar, mahsulot(ish, xizmat) sotish va boshqa schetlar uchun tashkil etiladi.
YUqorida keltirilgan qaydnomalar va sintetik hisob registrlari asosida memorial orderlar tuziladi.
Memorial - orderda yozilgan ma’lumotlar xar oyda « bosh kitob jurnaliga» tarqatiladi. o‘z navbatida «bosh kitob» jurnali asosida oborot va qoldiq summalar aniqlanadi, shundan so‘ng, schetlardagi qoldiq summalari tegishli tartibda hisobot boshqa shakllarida yoziladi. « bosh kitob»
dagi schetlar debet oborotlari yig‘indisi, ular kredit oborotlari yig‘indisi bilan shuningdek ,
«order bo‘yicha summalar» qatori jami bilan teng bo‘lmogi zarur.
Memorial -order buxgalteriya hisob shaklini qo‘yidagi afzalliklari mavjud:
hisob jarayonlarini qat’iy ketma-ketligi
Registrlar andozaviy shakllaridan foydalanishni imkoniyati mavjudligi.
hisob texnikasini oddiyligi va tushunarligi
Buxgalteriya xodimlari malakasiga ko‘ra, hisob ishlarini taqsimlash imkoniyatini mavjudligi.
Memorial-order shakli yuqoridagi afzalliklarga ega bo‘lishi bilan birga, ba’zi bir kamchiliklarga egadir:
hisob ishlarini ko‘p mehnatliligi;
Analitik va sintetik hisobni alohida yuritilishi, ya’ni hisobni alohida yuritilishi natijasida sintetik hisobdan analitik hisobni orqada qolishi vujudga keladi;
Turli hisob registirlarda bitta xo‘jalik jarayonini qayta, qayta yozilishi.
Quyida memorial-order shaklida ishlatiladigan hisob registrlarini keltirib o‘tamiz:
N
|
Jaraen sodir bo‘lgan vaqt
|
Jaraen mazmuni
|
Korrespondent schet
|
Summa
|
Debet
|
Kredit
|
|
1
|
02.10.05
|
hisobdor shaxsdan ishlatilmay qolgan
xizmat qilgan safari summalari qabul qilindi.
|
5010
|
4220
|
10 000
|
2
|
04.10.05
|
Xodimni korxonaga etkizgan zarar
summalari qabul qilindi.
|
5010
|
4730
|
12 000
|
3
|
17.10.05
|
Mehnat haqi berish uchun hisoblashish
schetidan pul olindi.
|
5010
|
5110
|
780 000
|
4
|
18.10.05
|
Tovarlarni naqd pulga sotishdan
tushumlar qabul qilindi.
|
5010
|
9020
|
540000
|
5
|
20.10.05
|
Inventarizatsiya natijasida aniqlangan
pul mablag‘i kirim qilindi.
|
5010
|
9390
|
1000
|
|
schet debeti oborot jami
|
1343 000
|
6
|
05.10.05
|
Boshqa pul mablag‘lari hisoblashish
hisob schetiga qaytarild
|
5110
|
5010
|
25 000
|
7
|
17.10.05
|
Xodimlarga mehnat haqi berildi
|
6710
|
5010
|
730 000
|
8
|
18.10.05
|
Tovarlarni sotishdan olingan saldo
tushumi inkassatorga berildi
|
5710
|
5010
|
540 000
|
|
|
|
|
|
|
9
|
20.10.05
|
Olinmagan ish xaklari bankka
qaytarildi.
|
5110
|
5010
|
50 000
|
|
schet kredit oborot jami
|
1343 000
|
Do'stlaringiz bilan baham: |