О‘zining moddiy mazmuniga kо‘ra Moliya pul mablag’larining maqsadli fondlarini ifoda etib, ularning jami (yig’indisi), oxir oqibatda, mamlakatning Moliyaviy resurslarini tashkil etadi. Mamlakat Moliyaviy resurslari о‘sishining asosiy sharti MDning ortishi (kо‘payishi)dir. Bir vaqtning о‘zida, “Moliya” va “Moliyaviy resurslar” tyeng kuchli bо‘lmagan tuShunchalar hisoblanadi. Moliyaviy resurslar о‘z-о‘zicha Moliyaning mohiyatini aniqlab bermaydi, uning ichki mazmuni va ijtimoiy mо‘ljallanganligini ochaolmaydi. Moliya fani resurslarning о‘zini emas, balki resurslarni shakllantirish, taqsimlash va foydalanish asosida vujudga kyeladigan ijtimoiy munosabatlarni о‘rganadi. Bu fan Moliyaviy munosabatlarning taraqqiyot qonunlarini tadqiq etadi.Bozor iqtisodiyoti sharoitida baho pyensiya, nafaqa va hatto minimal ish haqini aniqlashda hal qiluvchi ahamiyatga ega bо‘lgan kо‘rsatkich hisoblanadi. Agar davlat baholarni tartibga solmasa, sosial tо‘lovlarni korryektirovka (о‘zgartirishga) qilishga va minimal ish haqini oshirishga majbur bо‘ladi. Hozirgi paytda dunyoning juda kо‘p mamlakatlarida davlat sosial ahamiyat kasb etuvchi muhim tovarlarning bahosini korryektirovka qilayotir (о‘zgartirayotir). Baho, Shuningdyek bojxonaviy tartibga solishda va bojxona daromadlarini undirishda davlat tomonidan foydalaniladi. Masalan, ayrim mamlakatlarda bojxona bojlari kо‘plab tovar guruhlari bо‘yicha sotib olish olish bahosi bо‘yicha emas, balki haqiqatdagisidan keskin farq qiluvchi normativ baholar bо‘yicha undiriladi. Shunga mos ravishda (boshqa sharoitlar tyeng bо‘lgan taqdirda) byudjetning daromadlari va mamlakat ichki bozoridagi baholar ortadi. Yuqoridagi barcha kategoriyalarni ularning pulli tabiati birlashtirib turadi. Ular bir-birlaridan о‘zlarining funksiyalari va mо‘ljallanganligi bilan ajralib turadi. Bunda kategoriyalarga tyegishli bо‘lgan barcha belgilarning majmui kо‘rib chiqilsagina ularni farqlash mumkin. Xususan, noekvivalyent xarakterga ega bо‘lgan va davlatning mavjudligi natijasida vujudga kyeladigan jamiyatdagi pul munosabatlari davlat Moliyasi deyiladi. Taqsimlash sohasidan tashqarida Moliya mavjud bо‘lmaydi. Agar Moliya qayta taqsimlash sohasiga о‘tsa, u boshqa iqtisodiy kategoriyalarning belgilarini о‘zida mujassam etadi. Yuqoridagi barcha kategoriyalarni ularning pulli tabiati birlashtirib turadi. Ular bir-birlaridan о‘zlarining funksiyalari va mо‘ljallanganligi bilan ajralib turadi. Bunda kategoriyalarga tyegishli bо‘lgan barcha belgilarning majmui kо‘rib chiqilsagina ularni farqlash mumkin. Xususan, noekvivalyent xarakterga ega bо‘lgan va davlatning mavjudligi natijasida vujudga kyeladigan jamiyatdagi pul munosabatlari davlat Moliyasi deyiladi. Taqsimlash sohasidan tashqarida Moliya mavjud bо‘lmaydi. Agar Moliya qayta taqsimlash sohasiga о‘tsa, u boshqa iqtisodiy kategoriyalarning belgilarini о‘zida mujassam etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |