«moliya huquqi»

https://t.me/sultanov_jakhongir_12

« MOLIYA HUQUQI »
MOLIYA bu – pul mablag’lari jamg’armalarini yaratish va undan foydalanish jarayonidagi ijtimoiy munosabatlarni aks ettiruvchi iqtisodiy kotegoriyadir.
Shuningdek moliya umumdavlat ehtiyojlarini moliyalash uchun zarur bo’lgan pul mablag’lari jamg’armalarini yaratish, taqsimlash va ulardan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan iqtisodiy munosabatlar tizimidir.
«Moliya» lotincha so‘zdan olingan bo‘lib, pul to‘lovlari degan ma’noni anglatadi. Lekin moliyani pul to‘lovlari deb tushuntirishning o‘zi yetarli emas. Chunki bu to‘lovlar bir tomondan, budjetga soliqlar, yig‘imlar va boshqa majburiy to‘lovlar o‘tkazishni; boshqa tomondan, davlat budjeti va boshqa jamg‘armalar hisobidan mablag‘lar berishni, banklar orqali pul to‘lovlari (hisob-kitoblar)ni amalga oshirish singari pul harakatini ifoda qiladi hamda bu harakatlarda ijtimoiy munosabatlar aks etadi.
Moliya haqidagi ilk ta’limotlar va umuman moliyaviy operatsiyalar va munosabatlar XII-XV asrlarda Genuya, Venetsiya va Florensiya kabi shahar-respublikalarda paydo bo’lgan.

Moliya huquqi predmetini – davlat va ma’muriy-hududiy tuzilmalarning moliyasi tashkil qiladi.
O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi moliyaviy qonun hujjatlarining asosi (negzi) hisoblanadi. Respublikaning moliyaviy tizimi aynan ushbu hujjatning XXV bobiga (122-124-moddalar) muvofiq amalga oshiriladi.


O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI MOLIYA TIZIMI QUYIDAGI BOG’INLARDAN IBORAT:


Mulkni sug’urta qilish va shaxsiy sg’urt;

Kredit (davlat krediti va bank krediti)

Xo’jalik yurituvchi subyektlar va iqtisodiyot tarmoqlari moliyasi;

Davlat maqsadli jamg’armalari va byudjetdan tashqari jamg’armalar;

Davlat byudjeti, uning tuzilmasiga kiruvchi Respublika byudjeti, Qoraqalpog’iston Respublikasi byudjeti va mahalliy byudjetlar.