Moliya fanidan nazorat ishi mavzu: aqsh moliya tizimi

AQSh moliyaviy tizimi ajralmas bilan bog'liq moliyaviy siyosat. Bu davlat byudjet siyosatining bilan majburiy ulanish bilan iqtisodiy faoliyatini amalga oshirish dizayn va qaror qabul qilishda o'z aksini topmoqda. Va aksincha - mamlakatimizning barcha byudjet faoliyati ishlab chiqilgan va umumiy iqtisodiy strategiyani davlat yo'nalishi bo'yicha mutaxassislar tomonidan amalga oshirilmoqda. AQSh pul tizimi davlat moliyaviy tizimini bir qismi va Amerika Markaziy banki va Moliya vazirligi tomonidan tartibga solishning bilan xarakterlanadi. 20-asrning 70-yilda Federal rezerv tizimi asosiy vazifasi shunday mamlakatda pul muomalasini barqarorligini ta'minlash va sifatida dollar mustahkamlash, past darajada inflyatsiyani qo'llab-quvvatlash uchun edi zaxira valyuta. 1981 yildan boshlab, davlat cheklash orqali pul muomalasini qattiq tartibga solish o'tkazish boshlandi pul ta'minoti va foiz stavkalari ko'tariladi. Bu tadbirlar orqali inflyatsiya darajasi pasayganini va boshqa valyutalarga nisbatan uning qiymati dollar ortib mustahkamlash erishilgan edi. AQSh moliya tizimi mamlakat ichida va xalqaro maydonda moliyaviy operatsiyalarni amalga oshiruvchi davlat organlari, banklar hamda korporatsiyalardan tashkil topgan. Soha yalpi daromadi mamlakat YaIM nisbatan 429.3% ni tashkil qiladi (virtual iqtisodiyot- fond bozorlari daromadlari judayam katta) Ushbu sohaning asosiy harakatlantiruvchisi mamlakatning Markaziy Banki hisoblanmish Federal Rezerv Sistemasi (FRS) hisoblanadi. Bundan tashqari, AQSh davlat budjetidagi o`zgarishlar ham mamlakat moliya sohasiga sezilarli ta`sir ko`rsatadi: davlat xarajatlarining sohaga yo`naltirilishi bevosita firma va korporatsiyalar, banklar hamda davlat muassasalarining moliya bozorlaridagi holatini o`zgartirib yuboradi.

Mamlakat moliya sohasining rivojlanishi XX asr boshlariga to`g`ri keladi. 1913-yilda AQSH Kongressida FRS ni tashkil qilish haqida qaror qabul qilindi va u mamlakat pul-kredit siyosatining boshqaruvchisi, ya`ni mamlakat Markaziy Banki maqomiga ega bo`ldi. Qonunga ko`ra, FRS boshqaruvchilar kengashi tarkibiga AQSH Prezidenti tomonidan 14 yil muddatga tayinlanadigan 7 ta a`zo kiradi. Bunday uzoq muddat barqarorlik, izchillik va mustaqillikni ta`minlashi kerakligi aytiladi, lekin a`zolarning juda kam qismigina ushbu muddatni to`liq o`tkazishadi. 2006-yildan buyon FRS Raisi Ben Bernanke hisoblanadi. FRS ning nafaqat AQSH, balki butun jahon moliya sohasidagi o`rni beqiyos, ta`siri juda sezilarlidir. Mamlakatning Markaziy Banki sifatida FRS tijorat banklariga kreditlar beradi, hisob stavkasini, rezerv hajmini o`rnatadi, mamlakatning pul-kredit siyosatini ta`minlaydi, tijorat banklarining faoliyatini hamda ochiq bozordagi pul massasini nazorat qiladi, davlat qimmatbaho qog`ozlari bo`yicha operatsiyalarni jahon bozorlarida amalga oshiradi. Masalan, Buyuk Depressiya, 1933-35 yillar mobaynida T. Ruzvelt o`z islohotlarini moliya tizimida o`zgartirishlar qilishdan boshladi va FRS yordamida hisob stavkasini tushirdi, imtiyozli kreditlar berdi(pul-kredit va budjet-soliq siyosati). 2008-yilgi moliyaviy inqiroz davrida ham FRS mamlakat moliya sohasini jonlashtirishda asosiy rolni o`ynadi. AQSH valyutasi dollarni bosib chiqarish ham FRS zimmasida ekanligini hisobga olsak, valyuta hajmini oshirish yoki kamaytirish orqali jahon bozoriga o`z ta`sirini o`tkazishi mumkin.