Moliya fanidan ma’ruza matnlari 1-mavzu: Moliyaning mohiyati va funksiyalari Reja: Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati

Yevropa kengashi:1974 yilda tuzilgan bulib, uning doirasida bunday kengashlarni muntazam utkazib turilishi kerakligi xakida karor kabul kildilar. Yevropa kengashi oliy boskich ahamiyatinikasb etib, murakab xolatlarda hamjamiyatning boshka muassasalari bilan kelishishga erishishning iloji bulmagan xollarda YEIK va Vazirlar kengashi unga murojaat etishlari mumkin.
2.Uzbekiston respublikasida xalqaro intyegrasiya tuzilmalaridagi ishtiroki.

Uzbekiston a’zo bulib kirgan eng muxim birlashmalardan biri –Mustakil Davlatlar Hamdustligi (MDX) bulib, u 1991 yil dyekabrida tuzilgan. Xozir MDXga Ozarbayjon, Armaniston, Byelarus, Kozogiston, Kirgiziston, Moldova, Rossiya, Tojikiston, Turkmaniston, Ukraina va Uzbekiston davlatlari kiradi.

Hamdustlik katnashchilarining uzaro munosabatlari tyenglik asosida shakllantiriladigan va davlat ham, gayridavlat tuzilma ham bulmagan hamdustlik katnashchilari urtasidagi bitimlar bilan belgilangan tartibda ish olib boradigan muvofiklashtiruvchi muassasalar orkali tyeng xukuklik prinsipi asosida amalga oshiriladi.

Hamjamiyat davlatlarining umumiy manfaatlari soxasidagi faoliyatini muvofiklashtirish bilan boglik masalalarni xal etish uchun hamjamiyatning oliy organi- davlatlar boshliklari Kengashi, Shuningdyek xukumatlar boshliklari Kengashi tuzildi.

1993yilda 22 yanvarda Minskda kabul kilingan MDX Ustavining eng muxim moddalaridan biri umumiy iqtisodiy maydonni,umumYevropa va yevroosiyo bozorlarini shakllantirish va rivojlantirishda hamkorlik kilishdir.

Ustavda Shuningdyek asosiy muvofiklashtiruvchi xujjatlar – mustakil davlatlar urtasidagi uzaro munosabatlarni belgilaydigan ikki tomonlama shartnomalar bo’ladi, dyeb belgilangan.

Ayni vaktda Uzbekistonning MDX ga a’zoligi unga bir kator muxim vazifalarni millat iqtisodiyot manfaatlariga muvofik xal etish imkonini beradi

• 
  ishlab chiqarishni, axoli ta’minotini kullab-kuvvatlashta’minlovchi kulamda koopyerativ xo’jalik aloqalarini rivojlantirish va takomillashtirish .
  
• 
  MDX ning bir kator tovarlarning bozorda,ayniksa an’anaviy maxsulotlarni sotish soxasida yetakchi mavkyeini saklash.
  
• 
  Sobik ittifoqchi respublikalar ega bulgan xom-ashyo resurslaridan baxramand bulishni ta’minlash.
  
• 
  Uzbekistonning uchinchi mamlakatlarga eksport-import tovar okimiga xizmat kursatuvchi transport kommunikasiyalaridan soglomlashtirish va uni jadal rivojlantirish uchun sharoit yaratish omillaridan biri dyeb karalishi kerak.
  

Uzbekistonning MDX davlatlari bilan iqtisodiy hamkorlik mexanizmini takomillashtirishning asosiy yo’nalishlari iqtisodiyotni erkinlashtirish,uni bozor tamoyillariga izchillik bilan utkazish, xo’jalik tizilmasini kayta-kurishdan iborat umumiy Yul bilan belgilanadi.

Tulov hisob-kitob va kredit-Moliya munosabatlari Uzbekiston yakin janubi davlatlar bilan tulov balansini boskichma-boskich muvozanat xolatiga kyeltirish va Moliyaviy nobudgarchilikka Yul kuymaslik maqsadida xalqaro tajribada kabul kilingan koidalarga utkazishni tugallash Yulida izchillik bilan bormokda.

Davlat va xukumat boshliklari Kengashida kabul kilingan normativ xujjatlar orasida 1992 yil oktyabrida Bishkyekda tuzilgan “Mulk munosabatlarini uzaro tan olish va tartibga solib turish tugrisida” bitimni aloxida kursatib utish kerak. Bu xujjatda SSSR parchalanib kyetgan mulk xukuklarini ta’riflashdagi kupgina anglashilmovchiliklar barham topdi.