Moliya bozori risklari

tebranishning nisbiy darajasini ko’rsatadi

OMILLI TAXLIL

Diversifikatsiyalanadigan riskni aniqlashda:

• - Investitsiya obyektini rivojlanish darajasi;
• - Raqobat darajasi;
• - Shartnoma tuzganlik soni
• - Buyurtmalar soni

Diversifikatsiyalanmaydigan risklarda:

• - Bankning kredit bo’yicha foiz stavkasi darajasi;
• - Inflyatsiya kutilishi darajasi;
• - Mamlakatning umumiy iqtisodiy rivojlanish darajasi hisobga olinadi.

EKSPERT BAHOSI METODI

• Ohirgi paytlarda bu metod juda keng qo’llanilmoqda. Risklarni turli hil harakterlovchi taqqoslavchi darajalaridan foydalanadi, reytinglar aniqlanadi, umumlashtiruvchi analitik ekspert ma’lumotlari tayyorlanadi. Umuman olganda har bir mutahassis u yoki bu qarorni qabul qilishda ekspert rolida bo’ladi. Judayam muhim qarorlar guruh ekspertlari tomonidan qabul qilinadi.

IQTISODIY – MATEMATIK MODELLASHTIRISH

• Aniq vaziyatga to’g’ri model tanlashni bilish kerak. Faqat modellashtirish aniq vaziyatni bashoratlash va moliyaviy riskni baholashda yordam beradi . Kompyuter imitatsiyasi eng perspektiv yo’l hisoblanadi. Hozirgi kunda riskni baholaydigan bir qancha tayyor programmalar mavjud. Deyarli barcha korhonalar risklarini o’zlari o’lchash imkoniyatiga egalar. Modellashtirishda mezon va omil tanlash emitent va investorning strategik maqsadi bilan bog’liqdir. Qimmatli qog’ozlar bozorida emitent tegishli bo’lgan tarmoq joyi muhim ahamiyatga ega hisoblanadi.

IJTIMOIY –IQTISODIY TAJRIBA METODI

• Bu metod pesrpektiv hisoblandi. Alohida tipik moliyaviy holatlar bo’yicha tajriba o’tkazish yo’li bilan aniqlanadi. Bu metodning kamchiligiga ko’pgina moliyaviy holatlarni tipik bo’lmaganligini aytishimiz mumkin, bu tajriba natijasida hulosa chiqarishga qiyinchilik tug’diradi.

FUNDAMENTAL TAXLIL

• Tizimli risk bozor konyukturasiin o’rgangani holda bu metod orqali yetaricha aniq bashorat qilinadi. Konyukturani taxlil qilishda bozorning joriy holatini o’rganish bilan birga, uning rivojlanishini bashorati ham amalga oshiriladi. Bozorning rivojlanish tendensiyalarini kuzatish, bashoratlash va baholash “monitoring” orqali amalga oshadi. Bu metod uzoq muddatli bashoratlaganda foydalaniladi va makroiqtisodiy ko’rsatkichlarga asoslanadi. Ular konyuktura bashoratchilari, tovar va fond birjalari qoshida ochilgan tadqiqot institut, unversitetlar tomonidan ishlab chiqiladi va foydalaniladi.