Молия / Солиқлар (йиғимлар, божлар)]

9-§. Ҳуқуқни суиистеъмол қилган ёки сохта битимларга асосан қўшилган қиймат солиғини ҳисобга оладиган, аммо тўламайдиган солиқ тўловчиларда текширишларни амалга ошириш
240. Солиқ аудитини ўтказиш жараёнида солиқ тўловчининг мақсади асоссиз солиқ нафи олишга ёхуд тўланиши лозим бўлган солиқ суммасини камайтиришга қаратилган операцияларни амалга ошириш эканлиги аниқланган тақдирда, бундай ҳаракатлар ҳуқуқни суиистеъмол қилиш сифатида баҳоланади.
Солиқ аудити натижасида солиқ тўловчи томонидан қонун ҳужжатлари билан берилган ҳуқуқ суиистеъмол қилинганлиги ва (ёки) битимнинг сохталиги, яъни қўшилган қиймат солиғини ҳисобга оладиган, аммо тўламайдиган корхоналар аниқланган тақдирда, қўшилган қиймат солиғи бўйича солиқ базаси товарларнинг (хизматларнинг) бозор қийматидан келиб чиқиб аниқланади.
241. Қўшилган қиймат солиғи бўйича солиқ базасини аниқлаш мақсадида товарларнинг (хизматларнинг) бозор қиймати деганда товарларнинг (хизматларнинг) эҳтимолга энг яқин ва адолатли қиймати, шу жумладан, ваколатли органлар, баҳолаш ташкилотлари томонидан аниқланадиган ва (ёки) белгиланган, бу ёки бошқа товар ёхуд товарлар (хизматлар) бозорида реализация қилиниши (кўрсатилиши) мумкин бўлган қиймат тушунилади.
Солиқ органлари ҚҚС тўлиқ ҳисобланишини назорат қилиш чоғида битимлар (операциялар) бўйича товарларнинг (хизматларнинг) қиймати тўғри қўлланилганини қуйидагилар асосида аниқлаши мумкин:
ўзининг нархга доир маълумотлари (прайс-варақлар);
ахборот-нарх агентликлари маълумотлари;
оммавий ахборот воситаларидан олинган маълумотлар;
Давлат солиқ қўмитаси веб-сайтида нархлар тўғрисида маълумотлар;
биржа хабарлари;
Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитаси ҳамда Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги томонидан тузилиб, ҳар ойда оммавий ахборот воситаларида эълон қилинадиган импорт қилинадиган товарларга нарх маълумотлари бюллетени;
статистика органларининг ёхуд қонун ҳужжатларида белгиланган ҳолларда нархларни белгилаш учун нормативларни белгилайдиган ваколатли органларнинг маълумотлари;
сайёр солиқ текширувларида ўтказилган хронометраж кўздан кечириш маълумотлари.
Ўтказилган солиқ аудити материаллари ҳар ойда солиқ органининг ваколатли бўлинмаси томонидан таҳлил қилинади ва умумлаштирилади. Солиқ тўловчи томонидан қонун ҳужжатлари билан берилган ҳуқуқ суиистеъмол қилинганлиги ва (ёки) битимнинг сохталиги, яъни қўшилган қиймат солиғини ноқонуний равишда ҳисобга олган солиқ тўловчилар аниқланган тақдирда, ушбу маълумотлардан кейинчалик солиқ хавфини бошқариш тизимида таҳлил қилишда фойдаланилади.