Molekulyar massani eritmaning osmotik bosimi orqali aniqlash

Polimer tarkibidagi funktsional gruppalarni aniqlash usuli bilan molekulyar massani topish.
Agar chiziqsimon polimer zanjiri uchida miqdoriy ximiyaviy usullar yordamida aniqlanishi mumkin bo’lgan qoldiq funktsional gruppalar bo’lsa, ximiyaviy analiz ma‘lumotlari asosida polimerning o’rtacha molekulyar massasini hisoblab chiqarish mumkin:

ƶ

M = ——

n²

bunda: ƶ  har makromolekuladagi qoldiq funktsional gruppalar soni;

n  1 gramm namunadagi funktsional gruppalarning g/mol

(ekvivalent) miqdori.

Bu usul yordamida molekulyar massasi 20 000 gacha bo’lgan polimerlarning molekulyar massasini aniqlash mumkin. Molekulyar massasi juda yuqori bo’lgan polimerlarda funktsional gruppalar kontsentratsiyasi shunchalik kichikki, uning miqdorini aniq o’lchab bo’lmaydi. Bundan qati nazar, bu usul polikondensatsiya reaktsiyalari bilan olingan polimerlarning molekulyar massasini aniqlashda muhim rol oynaydi. Polikondensatsiya reaktsiyalari bilan oligan polimerlar tarkibida ko’pincha kislota yoki ishqoriy xarakterli yoki reaktsion xususiyatga ega bo’lgan funktsional gruppalar bo’ladi. Misol tariqasida poliefirlarning qoldiq karboksil gruppalarni yoki poliamidlarning so’nggi amin gruppalarni keltirish mumkin.

Bunday gruppalar titrlash yo’li bilan oson aniqlanadi. Chiziqsimon kondensatsion polimerlarning molekulyar massasi odatda 20 000 dan kam bo’ladi. Shuning uchun bunday polimerlarning molekulyar massalarini ushbu usul bilan aniqlash ancha qulay.