Molekular biologiya

Translyatsiya - iRNK kodonlarini oqsilga aylantirish (amino kislotalar zanjiri)

• Translyatsiya - iRNK kodonlarini oqsilga aylantirish (amino kislotalar zanjiri)
• Sitoplazmada ribozomlar ustida joylashgan

2-qadam: Translyatsiya
Start kodon (AUG) birinchi kodon bo’lib metionin aminokislotasini kodlaydi.
Stop kodon UAG, UAA va UGA larning qaysi biri bo’lishidan qatiy nazar peptid sintezlanishini to’tatadi

Ribosoma mRNK bilan bog’langach zanjir bo’ylab haraktni boshlaydi. Birinchi kodon start kodon bo’lib metionin aminokislotasini kodlaydi. AUG kodi UAC antikod bilan bo’langach metionin aminokislotasi ribosomaning aminoatsil qismidan peptidil qismiga o’tadi. Va keyingi bosqich elongatsiya boshlanadi.

https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=video&cd=6&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwju2JLVga_pAhXE_KQKHa4EA1gQtwIITzAF&url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DKtDASnzsO28&usg=AOvVaw1bZG4jX12QRPNr8_0vKouc

RBS(ribosome binding site) bu ribosomani mRNK molekulasidagi bog’lanish nuqtasi hisoblanadi. Aynan bu qismni prokariotlarda Shayn Dalgarno nuqtasi deb ataldi. Ribosoma ushbu qismdan translayatsiyaning initsiatsiya bosqichini boshlab beradi.U o’zidan kiyingi AUG ni aktivlashtradi. RBS siz oqsil sintezi pasayib ketadi.

Ushbu sxemada 16S rRNK TTP-Aptazim sababli inaktivlangan bo’ladi, ya’ni initsiatsiya uchun sharoit yo’q. Katta subbirlik bilan mRNK bo’glangach prosses boshlanadi.

Shine, J.; Dalgarno, L. (1975-03-06). "Determinant of cistron specificity in bacterial ribosomes". Nature. 254 (5495): 34–38. doi:10.1038/254034a0. PMID 803646.
"Ribosomal Binding Site Sequence Requirements". www.thermofisher.com. Retrieved 2015-10-16.
Ushbu rasimdan ko’rinib turibdiki RBS qisim mavjud bo’lsa bitta RNK birneshta oqsil kodlashi mukin. Lekin 1 chi gen 100% ekspressa bersa, uzoqlashgani sari uning efektivlidi tushib ketadi. 5-6 genlar ekspressasi deyrali sezilmaydi. Shuning uchun maksimum 4 ta gen kiritish mumkin.