Molekulalari o’rtasida o’zaro ta‘sirlar mavjud bo’lgan gazlarni real gazlar deb aytiladi

2.Izohorak protsess. Bu protsess sodir bo’layotganda ideal gazning hajmi o’zgarmaydi (V=const), bosimi esa o’zgaradi. Shu sababli izohorik protsessning (r V) diagrammadagi grafigi ordinata o’qi (r o’qi) ga parallel bo’lgan to’g’ri chiziqdan iborat (11.2-rasm). va shuning uchun uning ishi nolga teng bo’ladi. Ichki energiyaning o’zgarishi berilgan issiqlik miqdoriga teng:
(6.26)
Agar gaz isitilayotgan bo’lsa, Q>0 va >0 bo’ladi, gazning ichki energiyasi ortadi. Gaz soviyotganda Q<0 va = U₂ – U₁< Q ichki energiyaning o’zgarishi manfiy, demak, gazning ichki energiyasi kamayadi. Demak, izohorik protsessda ideal gazga beriladigan issiqlik miqdorining hammasi gazning ichki energnyasini o’zgaptirishga sarflanadi.
3. Izotermik protsess. Mazkur protsess o’zgarmas temperatura (T=const) da amalga oshadi. Izotermik Protsessning (r, V) diagrammadagi grafigi — giperbolik egri chiziqdir (11.3- rasm.) Izotermik protsessda temperatura o’zgarmaganligi tufayli ideal gazning ichki energiyasi ham o’zgarmaydi, ya‘ni . Shuning uchun termodinamikaiing birinchi bosh qonuni izotermik protsess uchun qoyidagi ko’rinishda yoziladi:
(6.27)
Demak, izotermik protsessda ideal gaz olayotgan issiqlik miqdorining hammasi ish bajarishga sarflanadi. Izotermik protsessda ideal gaz bajaradigan ishni hisoblaylik. Mendeleev-Kelapeyron tenglamasidan m massali gazning bosimi qoyidagicha ifodalanishini bilamiz:
(6.27)
Bu ifodani (6.17) tenglamaga qoyib integrallasak

(6.28)
munosabatni hosil qilamiz. Bu ifodadagi o’zgarmas kattalikdir.