Модулнинг ўқув-услубий мажмуаси Олий ва ўрта махсус таълим

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
 
1-мавзу: “ТАРБИЯВИЙ ИШЛАР МЕТОДИКАСИ” ФАНИНИНГ 
МАҚСАДИ ВА ВАЗИФАЛАРИ 
 
РЕЖА: 
1.
Тарбиянинг умумий таърифи. Тарбия жараёни ва моҳияти 
2.
“Таълим тўғрисида”ги қонун ва “Кадрлар тайёрлаш миллий 
дастури”нинг педагогик таҳлили. 
3.
Мутафаккирларнинг тарбия ҳақидаги фикр ва мулоҳазалари 
4.
Тарбиянинг миллий ва умуминсоний қадриятлар қамровида бўлиши 
5.
Тарбияда миллий урф-одатлар ва анъаналар 
ТАЯНЧ ТУШУНЧАЛАР: 
Комил инсон, миллий модел, шахс, давлат, жамият, узлуксиз таълим, 
покиза, ҳулқ-атвор, тарбия фаолият ўз-ўзини тарбиялаш қадриятлар ғоя 
тарбия воситалари тушунтириш ва ҳоказо. 
1. Тарбиянинг умумий таърифи. Тарбия жараёни ва моҳияти 
 
Тарбия нима?
Тарбия деганда шаклланаётган шахсда шахсий, ахлоқий сифатларни 
шакллантиришни тушунамиз. Тарбия, таълим бериш билан мустаҳкам 
алоқада бўлгани ҳолда ўзига хос қонуниятларга ҳам эгадир. Таълим – тарбия 
ягона жараёндир. Лекин, улар бир-бирига айнан ўхшаш эмас. Таълим ва 
тарбиянинг бирлиги аввало, уларнинг мақсадининг умумийлигидадир. 
1-расм 
 
 
 
 
 
 
 
Унинг таълимда қандай фарқли 
томонлари мавжуд?
“Тарбиявий ишлар 
методикаси” 
фанининг 
предмети:
 
касб-ҳунар коллежлари, академик 
лицейларда таълим-тарбия оладиган 
ўқувчиларни маънавий-ахлоқий 
жиҳатдан тарбиялашга оид назарий 
билимлар ва кўникмаларни 
шакллантиришдан иборатдир

---

26 
Бир бутун педагогик жараёнда таълим доимо тарбиявий вазифаларни, 
тарбия эса ҳаётни билиш, унга тайёрланишда масъулиятли вазифани 
бажаради. Тарбиянинг вазифалари кўп қирралидир. Таълимнинг асосий 
вазифаси ўқувчиларни билимлар билан қуроллантириш бўлса, тарбия 
ёшларнинг жамиятимизнинг қонунларига жавоб бера оладиган эътиқодини, 
ахлоқий тушунча ва кўникмаларини, эҳтиёж ва интилишларини таркиб 
топтиришда муҳимдир (1-расм). 
Абдулла Авлонинйнинг «Дарс ила тарбия орасида бир оз фарқ бўлса ҳам 
бир биридан айрилмайдиган, бирининг бирига боғланган кабидур» деб 
таъкидлаши бежиз эмас. Маълум бўладики, таълим ва тарбияни бир-биридан 
ажратиш мумкин эмас. Шу боис, ҳозирги кун педагогикасининг асосий 
вазифаси билим бериб, тарбиялаш тамойилига кўра тарбиялаб, билим бериш 
бўлмоғи лозим. “Тарбиявий ишлар методикаси” фанининг предмети (1-расм):