Моделлаштириш назариясининг умумий қоидалари Физик моделлаштириш-бу … 7

Тизимли ёндашув тамойиллари

Тамойил - бу экспериментал маълумотлар, бу кузатувлар натижасида топилган ҳодисалар қонунидир. Шунинг учун, уларнинг ҳақиқати ҳеч қандай тахминлар билан эмас, балки фақат факт билан боғлиқ. Тамойиллардан, мантиқий ва математик мулоҳазалар ёрдамида, аниқ ТСни қўллашда, ҳодисанинг бутун майдонини қамраб оладиган ва бенуқсон назарияни ташкил этувчи сон -саноқсиз натижаларга эришилади. Бу турдаги назариялар ғоят ғоят кучли ва ўзгармасдир: улар энг мустаҳкам материалдан - тўғри тажриба ва нозик мулоҳазалардан қурилган.

Тамойилларни шакллантиришда маълум бир тарихий даврда фаннинг умумий ривожланиш даражаси билан боғлиқ бўлган конвенциянинг маълум бир элементи мавжуд. Шунинг учун, тамойилларни босқичма -босқич тушунтириш бор, лекин уларни бекор қилиш ёки қайта кўриб чиқиш эмас.
Тузилиши бўйича усул ва тамойилларнинг умумий хусусиятлари ва фарқлари бор.
Усул ҳақиқий фаолият эмас, балки унинг мумкин бўлган муқобил усуллари. Тамойил - бу изчил ва изчил қўлланиладиган усул.
Бинобарин, усул муқобиллигини йўқотиб, тобора кўпроқ устун вариантга ёки ҳатто ягона вариантга айланиб бораверади, у қанчалик кам бўлса, у шунчалик тамойилдир. Биз тамойилни танламаймиз, биз доимо унга амал қиламиз.
Маълумки, универсал мулоқот ва ривожланиш тамойиллари шароитда диалектиканинг асосий тамойиллари сифатида табиатшунослик ва техникани қўллашда янада ривожланиб, конкретлашиши керак. Кўриниб турибдики, фалсафий тоифалар, шу жумладан тамойиллардан янада самарали фойдаланиш учун улар билан шахсий табиий ва техник билимлар (фанлар) ўртасида боғловчи алоқалар бўлиши зарур. Улардан бири тизим таҳлили . У тўғридан -тўғри алоқани, фалсафий позициялар ва аниқ фанларнинг усуллари (тамойилларини) бирлаштиришга имкон беради.

32. Эквифиналност тамойили

Эквифиналност тамойили

Тизим ҳар қандай вазиятда ва тизимнинг ўзига хос хусусиятлари билан ҳар хил бошланғич шароитда ҳам ҳар хил йўллар билан керакли якуний ҳолатга етиши мумкинлиги билан белгиланади. Бу бошланғич ва чегаравий шартларга нисбатан барқарорлик шакли.
Бутунлик тамойили
Бу тизимни яхлит ва қисмлар (элементлар) мажмуи сифатида биргаликда кўриб чиқишдир. Бу тамойил тизимни "ичкарига қараб", уни бўлинишига ва тизим ҳақидаги яхлит ғояларни сақлашга қаратилган.
Боғлиқлик тамойили
Ҳар қандай қисмни атроф-муҳит билан биргаликда кўриб чиқиш тизим элементларининг ўзаро алоқаларни ва уларнинг(ташқи муҳитни ҳисобга олган ҳолда) алоқаларини аниқлаш тартибини назарда тутади. Бу тамойилга мувофиқ тизим биринчи навбатда қуйи тизим деб аталадиган бошқа тизимнинг бир қисми (элементи, қуйи тизими) сифатида қаралиши керак.

32.