Modellashtirish Ilmiy tadqiqot ishlarida ko‘p qo‘llaniladigan muhim uslublardan biri hisoblanadi. Model so’zi inglizchadan

Modellashtirish maqsadi 
Modelning xarakterli tomonlarini, modellarni jixatlarini va ularni tadqiq etish usullarini aniqlaydi. Masalan: matematik modellarni deterministik va extimollik (staxastik) sinflarga ajratish mumkin. Birinchisi modelni xarakteristikasi va parametrlari orasidagi o‘zaro mos kelishlikni aniqlasa, ikkinchisi bu kattaliklarni statistik qiymatlari orasidagi moslikni aniqlaydi. U yoki bu turdagi modelni tanlash tasodifiy faktorlarni xisobga olish zarurligi darajasiga asoslangan. Matematik modellarni tadqiq etish usullari qo‘yidagi turlarga bo‘linadi; analitik, sonli, imitatsion.
Analitik model -deb tizimni shunday formal tavsiflashga aytiladiki, ma’lum matematik apparatdan foydalanilgan holda tenglama yechimini yaqqol ko‘rinishda olish imkonini beradi.
Sonli model -shunday turdagi bog‘lanish bilan xarakterlanadiki, aniq boshlang‘ich sharoitlar va modelni miqdoriy parametrlari uchun faqat xususiy yechimlarini topish imkonini beradi.
Modellashtirishning ko‘pgina operatsiyalari evristik tavsifga ega. Biroq bir qator qoidalar va yo‘llar borki, bular matematik modellar olish metodikasini tashkil etadi:
1. Texnikaviy obyekt xossasini belgilash, mazkur obyekt modelda aks ettirilishi va bo‘lajak model universallik darajasini belgilab beruvchi hisoblanadi.
2. Ilmiy-texnikaviy, patent va ma’lumotnomalar, prototiplarni bayon etish, eksperimental tadqiqotlar natijalari singari turli manbalar bo‘yicha modellashtirilayotgan texnikaviy obyektning tanlangan xossalari haqida aprior informatsiyalar to‘plash
Matematik model tuzilishini sintezlash, kirish va chiqish parametrlarining konkret raqamli qiymatlarisiz model tenglamalari umumiy ko‘rinishini hosil qilish. Modellashtirishning bu operatsiyasi eng mas’ul va qiyinchilik bilan formallashtiriladi.
Imitatsion model 
bu tashqi va ichki ta’sirlar ostidagi tizmlarni yozish majmuasi, tizimning ishlash algoritmlari yoki tizimni xolatlarini o‘zgarish qoidasidan iborat bo‘lgan modeldir. Bu algoritm va qoidalar mavjud bo‘lgan analitik va sonli yechimlarni aniqlashni imkonini bermaydi, ammo tizimni ishlash jarayonini imitatsiya qilish (ko‘chirish) va qiziqtirayotgan xarakteristikalarni (ko‘rsatkichlarni) o‘lchash yoki aniqlash imkonini beradi. Imitatsion modellar analitik va sonli modellardan farqliroq keng sinfdagi obyekt va jarayonlar uchun yaratilishi mumkin

Imitatsion modellashtirish bosqichlari