Moddiy va issiqliq xisobi

Moddiy va issiqliq xisobi.
Menga “Kimyoviy texnologiya” kafedrasi tomonidan “Quvvati 43765 kg/soat bo’lgan ammoniyli selitra ishlab chiqarish sexini moddiy va issiqlik xisoblarini bajaring. Asosiy qurilma bug’latish qurilmasi” mavzisida kurs ishi berilgan. Ushbu unumdorlik asosida hisoblarni bajaramiz.
Neytralizatsiya bo‘limining moddiy balansi.
Daslabki ma’lumotlar:
100% li ammoniyli selitra olish qurilmasining quvvati, (kg/soat).................50373
Nitrat kislota konsentratsiyasi, (%).................................................................58,0
Gaz xolidagi ammiak konsentratsiyasi, (%)........................................................99,5
1000 kg ammoniyli selitra olish uchun yo‘qotilish, (kg):
Ammiak ................................................................................................................2,5
Nitrat kislota ........................................................................................................7,5
Ammoniyli selitra olish quydagi reaksiyaga asoslangan:
NH₃+HNO₃=NH₄NO₃+Q kJ.
Neytrallanish jarayoniga asosan 1 tonna ammoniyli selitra olish uchun ammiak va nitrat kislotaning nazariy sarfni xisoblaymiz.
Ammiak uchun nazariy sarf, kg:
17*1000/80=212.5
Nitrat kislota uchun nazariy sarf, t:
63*1000/80=787.5
bu yer da: 17, 63, 80 - ammiak, nitrat kislota va ammoniy nitratning molekular ogirligi.
Amaliy jixatdan reagentlarning yo‘qotilishini xisobga olib, ammiak va nitrat kislotaning amaliy sarfini xisoblaymiz.
Ammiak uchun amaliy sarf, kg:
212,5+1,5 = 215
Nitrat kislota uchun amaliy sarfi, kg:
787,5 + 7,5=795
50373 kg/soat bulgan 100% li. ammoniyli selitra, olish uchun talab kilinadigan reagentlarning sarfini xdsoblaymiz:
Ammiak sarfi, kg/soat:
50373 * 215 =10830
Nitrat kislota sarfi, kg/soat:
50373*795 = 40046.54
Berilgan unumdorlikka asosan reagentlarning yukotilishini xisoblaymiz. Ammiakning yukotilishi, kg/soat:
10830 -212,5 *50.373 =126
Nitrat kislotaning yukotilishi kg/soat:
40046.54-787.5*50.373=378
58% li nitrat kislota sarfi, kg/soat:
40046.54/0.58=69046
99.5% li ammiakning sarfi, kg/soat:
10830/0.995=10884.4
Eritma tarkibdagi suvning miqdorini aniqlaymiz:
Nitrat kislota tarkibdagi suvning miqdori, kg/soat:
69046-40046.54=28999.46
Ammiakning tarkibdagi suvning miqdori, kg/soat:
10884.4-10830=54.4
Neytralizator qurilmasiga kelayotgan reagentlarning umumiy miqdori, kg/soat:
10830+69046=79876
Suvning bug‘lanishga sarf bo‘ladigan neytralash issiqligni xisobga olib, apparatdan chiqayotgan selitraning konsentratsiyasini 90% deb qabul qilib, tanlangan konsentratsiyaning tug‘riligi – issiqlik xisobi yordamida tekshiriladi.
Qurilmadan chiqayotgan 90% li ammoniyli selitra eritmasini miqdori, kg/soat:
50373/0.90=55970
90% li ammoniylit selitra eritmasi tarkibdagi suv miqdori, kg/soat:
55970-50373=5597
Neytrallanish jarayonida eritmadan bug‘lanayotgan sharbat bug‘ining miqdori, kg/soakt:
28999.46-5597=23402
Olingan natijalarni jadval shakliga keltiramiz.
Neytralizatsiya bo‘limining moddiy balansi.
1 jadval

Kirish		Sarf
Kursatqichlar	Kg /soat	Kursatqichlar	Kg /soat
Ammiak Nitrat kislota Kislota bilan kelayotgan suv	10830 40046.54 28999.46	Ammoniyli selitra (90%) li eritmasi Sharbat bug‘i Yo‘qotishlar: Ammiak Nitrat kislota	55970 23402 126 378
Jami:	79876	Jami:	79876

Buglatish bo’limining moddiy hisobi

Dastlabki ma’lumotlar:
Buglanishga kirayotgan eritma miqdori, (kg/soat)........................................55970
Shundan:
Ammoniyli selitra miqdori .................................................................. 50373
Suv miqdori........................................................................................................5597
Bug‘latishga kirayotgan eritma konsentratsiyasi, (%)............................................90
Qurilmadan chiqayotgan eritma konsentratsiyasi, (%)…....................................99,7
Chikib ketayotgan eritma mikdori, kg/soat:
50373*100/99.7=50524.6
Chiqib ketayotgan eritma tarkibidagi suvning miqdori, kg/soat:
50524.6-50373=151.6
Bug‘langan suv miqdori, kg/soat:
5597-151.6=5445.4
Olingan natijalarni jadval shakliga keltiramiz.
Bug‘latish bo‘limining moddiy balansi
2 jadval

Kirish		Sarf
Kursatqichlar	Kg/soat		Ko‘rsatqichlar	Kg/soat
Ammoniyli selitra (90%) li eritmasi Suv	50373 5597		Ammoniyli selitra (99.7%) li eritmasi Sharbat bug‘i	50524.6 5445.4
Jami:	55970		Jami:	55970