Moddiy nuqta kinematikasi

2-masala. Zaryadining sirt zichligi bo’lgan cheksiz tekislik hosil qilgan elektr maydon ichiga joylashtirilgan (chiziqli zaryad zichligi ) cheksiz uzun ipning har bir uzunlik birligiga ta’sir etuvchi kuch topilsin (2-rasm).
Yechish. Ta’sir etuvchi kuch
F=QE (1)
E -zaryadlangan tekislikning bir jinsli elektr maydon kuchlanganligi
(2)
bunda: - tekislikning sirt zaryad zichligi, elektr doimiysi.
Maydon ichiga joylashtirilgan ipning zaryadi:
Q= (3)
bir tekis zaryadlangan ipning chiziqli zaryad zichligi.
(2) va (3) formulalarni (1) ga qo’yamiz:
(4)
Ipning uzunlik birligiga ta’sir etuvchi kuchni topish uchun ni ga bo’lamiz
; .
3-masala. Radiusi R=0.1 m bo’lgan zaryadlangan sferani sirtidan =0.5 m masofada zaryad miqdori Q=10 Kl bo’lgan nuqtaviy zaryad joylashtirilgan (3-rasm). Nuqtaviy zaryadni zayadlangan sfera tomon =0.2 m masofagacha yaqinlashtirish uchun qanday ish bajarish kerak? Sfera =25 kB gacha zaryadlangan.

Yechish: Elektr maydonida zaryadni siljitish uchun bajarilgan ish: . (1)

Sferaning hosil qilgan maydoni r >> R bo’lganda ham zaryadni markazga joylashtirgandagi kabi bo’ladi. 1 va 2 nuqtalarning potensiallari
(2)
(3)
va lar mos ravishda 1 va 2 nuqtalardan sferaning markazigacha bo’lgan masofalar. Sferaning zaryadi (Q) ni dan topamiz:
. (4)
=1 deb olib , (4) ni (2) va (3) ga qo’yamiz
.
ning qiymatlarini (1) ga qo’yamiz


.
4-masala. Havoda (е₁=1) yassi kondensator plastinkalari oralig’iga U₁=3000 V potensiallar ayirmasi qo’yilgan.Kondensator manbadan uzilgach, plastinkalar oralig’iga ebonit (е₂=2.6) kiritilgan. Plastinkalar orasidagi potensiallar ayirmasi qanchaga teng bo’ladi?