Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

kiradi;  sung'iy  qo'shimchalar sifatida  esa  yoqilg'i  kuli  va  yoqilg'i 
toshqoli,  domna  pechlaridan  chiqqan  donador  toshqol,  kuydi­
rilgan  gil  va  shu  kabilar  ishlatiladi.

---

Kalsiy gidrat oksid Ca(OH)2 portlandsement qotayotgan vaqtda 
ajralib  chiqadi.  Portlandsement  gidravlik  qo'shimchalar  aralash- 
tirilganda esa qo‘shimchaning turiga qarab,  pussolan portlandsement 
yoki  toshqolli  portlandsement  hosil  b o‘ladi.
Portlandsement  klinkerini  tabiiy  faol  mineral  moddalar bilan 
birga tuygandan  keyin  hosil bo‘lgan gidravlik bog'lovchi moddalar 
pussolan portlandsement deb ataladi.  Sementning xossalari va sifatiga 
qo'yiladigan talablarga qarab qo‘shimchaning miqdori belgilanadi 
va  u,  odatda,  20—40%  atrofida  bo'ladi.
Toshqolli portlandsement ishlab chiqarishda sementga qo'shila-