Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

texnologiyasi ham xuddi shunday.  Sulfat ta’siriga turg'un  portland­
sement  ikki  markaga  bo'linadi:  300  va  400.
Bu portlandsementdan gidrotexnika qurilishlarida doim  namla- 
nib,  qurib  yoki  muzlab,  erib  turishi  bilan  birga  sulfatli  suvlar 
ta’siriga ham uchrab turadigan beton hamda temir-beton konstruk­
siyalar  tayyorlash  uchun  keng  foydalaniladi.
1950-  yilgacha  O'zbekistondagi  sement  zavodlari  tarkibida 
alyuminat ko'p bo'lgan  (15  % gacha) portlandsement  ishlab chiqarar 
edi.  Bunday sement sulfatli suvlarga chidamsiz bo'lib,  buning asosiy 
sababi  shuki,  uch  kalsiyli  gidroalyuminatning  suvda  erigan  gips 
bilan  o'zaro  ta’sir  etishidan  kalsiy  gidrosulfoalyuminat  («sement 
basillasi»)  hosil  bo'ladi.  U  sementtosh  g'ovaklarida  kristallanib, 
toshni yemirib yuborishga  harakat  qiladi.  Demak,  klinker tarkibida