Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

kengayishi  mumkin.
Misol  uchun,  klinker tarkibidagi  erkin  ohak va  magniy oksid­
ning  so'nishi,  shuningdek,  uch  kalsiy  alyuminat  bilan  gipsning 
o'zaro  ta’sir etishi  hamda  kimyoviy  reaksiyalarda  ajralib  chiqqan 
issiqlik  natijasida  sementtoshda  deformatsiyalar,  ya’ni  hajmiy 
kengayish  sodir  bo'lishi  mumkin.
18.  Portlandsementning  mustahkamligi
Portlandsementning  pishiqligi  namunalaming  siqilishdagi  va 
egilishdagi  mustahkam lik  chegarasi  bilan  ifodalanadi.  Port­
landsement  shu  ko'rsatkichlarga  ko'ra  markalanadi.  Markalar 
o'lcham i  4x4x16  sm  bo'lgan  tayoqchalarning  esa  egilishdagi 
mustahkamlik  chegarasiga,  yarim  tayoqchalarning  siqilishdagi 
mustahkamlik chegarasiga qarab belgilanadi.  Bu namunalar og'irlik 
bo'yicha  1:3  nisbatda  tayyorlangan  plastik  sement qorishmasidan