Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

bo'lishiga olib keladi.  Beton  element ham  har qanday tosh  mineral 
kabi  harorat  ortishi  bilan  o'lchami  kattalashadi  va,  aksincha, 
harorat  pasayishi  bilan  torayadi.  Binobarin,  betonning  tashqa- 
risining  ancha  sovib  qolgan  qatlamlari  siqilishga  intiladi,  lekin 
qizib  ketgan  ichki  qatlamlari  esa  bunga yo'l  qo'ymaydi.  Natijada 
betonning  sirtqi  qatlamlari  cho'zilgan  (zo'riqqan)  holatda  qoladi 
va  yoriqlar  paydo  bo'ladi.  Demak,  bu  hodisaning  oldini  olish 
uchun belit sement ishlatilgani ma’qul.  Biroq bunday sementlaming 
mustahkamligi ancha pastdir.
Sement qanchalik mayda tuyilgan  bo'lsa,  shuncha ko'p  issiqlik 
ajralib  chiqadi  (ayniqsa,  qotishning  dastlabki  vaqtlarida),  chunki 
klinker  minerallarning  gidratatsiya  jarayonlari  tezlashadi.  Xuddi 
shunga  o'xshash  —  sem entning  gidratatsiya  jarayonini  tez-