Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

Xomashyo  aralashmasi  tarkibidagi  kremniy  ikki  oksid  ohak 
bilan  hamma  vaqt  C 3S  va  C2S  holida  birikavermaydi,  shu  tufayli 
birikkan  qumtuproq  miqdori  kremniy  ikki  oksidining  umumiy 
miqdori  S i0 2  umumiy  va  erkin  holda  qolgan  S i0 2  erkin  miqdori 
ayirmasi bilan  ifodalanishi  mumkin.  Shuning uchun silikat  modul 
quyidagicha yoziladi:
% S i0 2umum -  S i 0 2erkin 
П ~ 
%Al?0 }  -  %Fe20 3
n  sem en td a g i  silikat  m in erallari  eruvchan  m in erallar 
(klinkerning alyumoferrit,  alyuminat qismlari)  o'rtasidagi  nisbatni 
aniqlaydi.
Oddiy portlandsementlar uchun  silikat modul qiymati  1,7—3,5; 
sulfatga chidamli  portlandsement uchun esa  1,7—4.
Giltuproq  (alyuminat)  modul  p  alyuminiy  oksid  miqdorining 
temir  oksid  miqdoriga  nisbatini  ifodalaydi:
%А1гОъ 
9 
%оҒе2Ог  ‘

---