Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

Bir  qator  tadqiqotlar  natijalariga  asoslanib  quyidagi  xulosaga 
kelish  mumkin:  sement  ma’lum  darajagacha  (500—600  m2/kg) 
mayda qilib tuyilsa,  sementtoshning sovuqqa chidamliligi  birmun-

---

cha  ortadi,  ammo  judayam  mayda  tuyilsa,  sovuqqa  chidamliligi 
sezilarli  pasaya  boshlaydi,  chunki  mayda  tuyilgan  sement  yangi 
hosilalari g‘ovak tarkibiy tuzilmali bo'ladi va unda sovuqqa chidamsiz 
3CaO ■ A 1,03  ning  solishtirma  sirti  ham  oshishi  tufayli  ular  ko‘p 
joyidan darz ketadi. Sementtoshda «klinker zaxirasi», ya’ni  reaksiyaga 
kirishmagan  sement  donalari  bor,  ayniqsa,  silikat  minerallari  bu 
donalar  sementtosh  yorilib,  yoriqlariga  suv  kira  boshlaganda  shu 
yoriqlarni  klinker zaxirasi  bilan  reaksiyaga kirishgan  hosilalar bilan 
to'ldiradi  («o‘z -o ‘zini  davolash»  jarayoni)  sodir  bo'ladi.