Moddalarning kimyoviy texnologiyasi

Qurilish tajribasidan ma’lumki, tarkibida sulfat kislotasining kalsiy, 
magniy,  natriy,  ammoniy  tuzlari  va  ulaming  aralashmasi  bo'lgan 
suvlar ta’sirida beton  ba’zan  yorilib  ketadi.  Chunki  suvdagi bunday 
moddalar  qotib  qolgan  oddiy  portlandsementtosh  tarkibidagi 
gidroalyuminat  3CaO  • A120 3  • 6H20   bilan  kimyoviy  reaksiyaga 
kirishib,  basillani  eslatuvchi  ninasimon  kristallar  hosil  qiladi.

---

Ko'pincha bunday birikma «sement basillasi» deb ham ataladi.  Uning 
kimyoviy  ifodasi  quyidagicha:  3CaO • A 1,0,  •  3C aS 04 ■ 3 1 H ,0 .
Ba’zan  kalsiy  gidrosulfoalyuminat  deb  ataladigan  bu  birikma 
hosil  bo'lgach,  qotgan  sementtosh  hajmiy  kengayishga  intiladi. 
Natijada ichki kuchlanish zo'rayib,  sementda darzlar paydo bo'ladi. 
Chunki  erimagan  3CaO  •  A120 3  *6H20   bilan  erigan  gipsning