Moddalar almashinuvining o’zaro bog’liqligi. Reja: I. Kirish: II. Asosiy qism

Vitamin V₁₂ (tsiankobalamin). Organizm uchun kundalik ehtiyoj atigi 2 mkg ni tashkil qiladi. hayvon va baliq jigari uning asosiy manbai hisoblanadi. Bu vitaminni vitamin V₆ bilan bir katorda ichak mikroblari sintezlaydi. So‘rilish me’da shilliq pardasi ajratadigan mukoproteidga bog‘liq. Gemopoezga ta’sir ko‘rsatadi. Bu vita-minning yetishmovchiligi xafli kamqonlik kasalligiga olib keladi.
Folat kislota (folatsin). Bu vitaminning kundalik ehtiyoji 0,4-0,6mg ni tashkil qiladi. Karam, pamidor, sabzi, arpa va bug‘doy uni, go‘sht, jigar buyrak va tuxumlar asosiy manbalari hisoblanadi. Bu vitamin nuklein kislota almashinuviga va hujayralarning bo‘linishiga ta’sir qiladi. Uning yetishmasligi chillashir (spru) va kamqonlik kasalligiga olib keladi.
Vitamin N (biotin). Kundalik ehtiyoji 150-200mkg ni tashkil qiladi. Bug‘doy, no‘xat, gulkaram, qo‘ziqorin, jigar, buyrak, yurak to‘qimalari va tuxum sarig‘ida bo‘ladi. Bu vitaminning yetishmasligi terining shikastlanishiga olib keladi.
Vitamin RR (nikotin kislota). Kundalik ehtiyoji 14 - 15mg ni tashkil qiladi. Jigar, buyrak, yurak, mol go‘shti va baliq to‘qimalarida bo‘ladi. hujayra nafasi va oraliq almashinuvi jarayonlari, xazm tizimi faoliyati mu’tadilligi uchun juda muhim vitamin xisoblanadi. Bu vitaminnig yetishmovchiligi pellagra va dermatit kasalligiga, diareya va demensiya yoki teri yallig‘lanishiga olib keladi, ichketar va ruxiyat o‘zgarishiga sabab bo‘ladi.
Vitamin S (askorbin kislota). Bu vitamin organizm uchun eng ko‘p miqdorda talab qilinadi va kundalik ehtiyoji 50-100mg ni tashkil qiladi. Pamidor, karam, garmdori, ukrop, ko‘k piyoz, limon, na’matak va boshqa o‘simliklar, hamda jigar vitamin S ning asosiy manbalari xisoblanadi. Vitamin S oksidlanish - tiklanish jarayonlarida ishtirok qiladi. Ichki muhitning mu’tadilligi va organizmning zaharlanishlar hamda yuqumli kasalliklarga chidamliligi ham ko‘p jiqatdan vitanmin S ga bog‘liq. Uning yetishmovchiligi tsinga xastaligiga kelib chiqishiga sababchi bo‘ladi, qon tomirlari devori shikastlanib mayda qon tomirchalardan (masalan, milk tomirlaridan) qon oqishi kuzatiladi