Mobil qurilmalarda Java dasturlash

Python dasturlash tili

1-amaliyot
Python tilining asosiy operatorlari
Ўзбекистон миллий университети, 2020
Amaliy matematika va kompyuter
tahlili kafedrasi o’qituvchisi: Allaberdiyev B.

Arifmetik amallar

+ - qo’shish amali;

- - ayirish amali;

* - ko’paytirish amali;

/ - bo’lish amali;

// - butun qismli bo’lish amali;

% - qoldiqli bo’lish amali;

** - darajaga ko’tarish (oshirish) amali.

Ўзбекистон миллий университети, 2020

Matematik funksiyalar

pow(num, power) – num sonnini power darajaga ko’taradi;

sqrt(num) – num sonini kvadratik ildizga oladi;

ceil(num) – soni eng yaqin katta butun songacha yaxlitlaydi;

floor(num) – soni eng yaqin kichik butun songacha yaxlitlaydi;

factorial(num) – sonning faktorialini hisoblaydi;

degrees(rad) – radiandan gradusga o’tkazadi;

tan(rad) – radianda burchak tangensini hisoblaydi;
acos(rad) – radianda burchak arkkosinusini hisoblaydi;
asin(rad) – radianda burchak arksinusini hisoblaydi;
atan(rad) – radianda burchak arktangensini hisoblaydi;
log(n, base) – base asosga ko’ra n ning logorifimini hisoblaydi;
log10(n) – n sonning o’nli logorifimini hisoblaydi.
Ўзбекистон миллий университети, 2020

Matemetik ifodalarni hisoblash

Ўзбекистон миллий университети, 2020

Matemetik ifodalarni hisoblash

Ўзбекистон миллий университети, 2020

Kodi va natijasi

# math modulini ulash from math import * # Berilganlar x = 14.26 y = -1.22 z = 3.5e-2 # Binchi ko'paytmani hisoblash multiple1 = 2 * cos(x - pi / 6) / (0.5 + sin(y) ** 2) # Ikkinchi ko'paytmani hisoblash multiple2 = 1 + z * z /(3 - z * z / 5) # Umumiy natijani hisoblash t = multiple1 * multiple2 # Chop etish print("Natija: ", t)

Ўзбекистон миллий университети, 2020

Hisoblashga doir misollar

Kodi va natijasi

# Berilganlarni kiritish a1 = float(input("a1 = ")) b1 = float(input("b1 = ")) c1 = float(input("c1 = ")) a2 = float(input("a2 = ")) b2 = float(input("b2 = ")) c2 = float(input("c2 = ")) # Masalani yechish x = (c1 - c2) / (a1 * b2 - a2 * b1) y = (c1 - c2) / (a2 * b1 - a1 * b2) # Natijani chop qilish print("x = ", x, "\ny = ", y)

Mantiqiy ifodalar

• and (mantiqiy ko’paytirish). Murakkab ifodadagi biror bir qism ifodani qiymati False bo’lsa, ifodaning yakuniy qiymati False , aks holda True qiymat qaytaradi.
• or (mantiqiy qo’shish). Agarda ifodadagi biror bir qism ifoda True qiymat qaytarsa, yakuniy natija ham True, aks holda False bo’ladi.
• not (mantiqiy inkor). Ifodaning qiymatini True bo’lsa, natija False va aksincha.

Mantiqiy ifodalarga oid misollar

Kodi va natijasi

# A shart k = int(input("k = ")) t = k / 7 == 0 print("a) ", t) a = float(input("a = ")) b = float(input("a = ")) c = float(input("a = ")) # Diskrimenantni hisoblash D = b * b - 4 * c * a t = D < 0 print("b) ", t) x = float(input("x = ")) y = float(input("y = ")) r = float(input("r = ")) t = (x - 1) ** 2 + y * y == r print("c) ", t)

Ўзбекистон миллий университети, 2020

Mustaqil bajarish uchun misollar

Ўзбекистон миллий университети, 2020

Boshqaruv operatorlari

if … elif … else - shart amali shart ifodalarda qo’llanilib, uning natijasiga ko’ra dastur bajarilishi u yoki bu yo’lga yo’naltiriladi.

while…,for.. - Odatda sikl operatorlari biror - bir jarayonni qandaydir shart asosida takrorlash uchun ishlatiladi. Python da sikl operatorlarining ikki turi, while va for qaraladi

Ўзбекистон миллий университети, 2020

if shart operatoriga misollar

Ўзбекистон миллий университети, 2020

Kodi va natijasi

# Berilganlarni kiritish x = float(input("x = ")) # Shart operatori if x < -1: y = 0 elif x > 1: y = (x + 3) / abs(x) else: y = 5 * x ** 3 + 6 * x * x - 2 * x print("y = ", y)

Ўзбекистон миллий университети, 2020

while takrorlash operatoriga misollar

Ўзбекистон миллий университети, 2020

Kodi va natijasi

# Berilganlarni kiritish n = int(input("n = ")) m = int(input("m = ")) # Yig'indi uchun s = 0 # Qadamlarni sanash uchun i = 2 while i <= n: p = 1 j = 3 while j <= m: p *= float(i * i) / j j += 1 s += p i += 1 print("s = ", s)

Ўзбекистон миллий университети, 2020

for takrorlash operatoriga misollar

Ўзбекистон миллий университети, 2020

Kodi va natijasi

# Berilganlarni kiritish n = int(input("n = ")) m = int(input("m = ")) s = 0

for i in range(1, n + 1): p = 1 for j in range(6, m + 1): p *= (i + j) s += p

print("s = ", s)

Ўзбекистон миллий университети, 2020