Mobil qosımshalar jaratıw ushın programmalastırıw tilleri

---

Mobil qosımshalar jaratıw ushın programmalastırıw tilleri 
Mobil programmalastırıw tarawı júdá tez rawajlanıp atır, usınıń menen birge 
smartfonlar dúnyadaǵı texnologiyalıq tovarlar bazarında birinshilikti ustap turıp, 
olardıń barlıq xojalıq texnika hám elektronika ortasındaǵı úlesi 44 protsentti quraydı. 
Gartner analitik kompaniyası maǵlıwmatlarına kóre, 2018 de 1, 56 milliard smartfon 
qarıydarlar tárepinen satıp alınǵan. 
Usınıń menen birge, Android operatsion sisteması jıldan-jılǵa ataqlılıǵı asıp 
barıp, ótken 2018 jılda dúnyadaǵı barlıq smartfonlardıń 80% ten aslamı Android 
operatsion sistemasında islep shıǵarıldı. Egerde siz smartfonlardan tısqarı — saatlar, 
planshetler, televizorlar, terminallar hám hátte tońlatqıshlardı da bar ekenligin 
esapqa alsańız, Android úlesi jáne de joqarı boladı. 
Biraq, operatsion sistemanıń bunday artıp baratırǵan belgililigin esapqa alǵan 
halda, paydalanıwshı talapları da turaqlı túrde ózgerip, artıp baradı. Házirgi kún 
insanları hár qanday wazıypanı orınlawı kerek — banktegi xızmetlerdi tólew, azıq-
túlik buyırtpa qılıw, doslar menen sóylesiw, oyın oynap waqtın ótkeriw hám taǵı 
basqa. Bunday qosımshalar mudami Google Play dúkanında jaylap kelinbekte. 
Java 
Java-da kóplegen joybarlar hám qosımshalar, sonıń menen birge, iri 
korporativ programmalar, mısalı, onlayn bankler jazılǵan. Java klassik, qatań 
tiplarga ajıratılǵan til bolıp tabıladı hám sol sebepli baslanǵısh dárejedegi 
uyreniwshilerge sáykes keledi. 
Java-nıń abzallıqların tómendegishe belgilegen bo'lar edim: 
• 
Java kodı kóp sózlik hám uzın. Bir tárepden, bul sizdi qorqıtıwı 
múmkin, biraq bunda da ózine muwapıq plyus tárepi bar. Kodtı jazıw processinde 
hámme zat júdá anıq hám ayqın boladı, sizdiń qáte qılıw yamasa qápelimde minez-
qulqlarǵa qol urıwıńız múmkinshiligı júdá kem. 
• 
Java-da til strukturaları júdá kem hám olardıń kópshiligi birdeyde 
aytiladi (yaǵnıy, birdey shablonda jazıladı ). 
• 
Java-da eski versiyalar qollap quwatlanıwı ámeldegi, yaǵnıy tildiń jańa 
versiyası shıǵarılǵanda, eski kodta hesh nárse buzilmaydi. Mısalı, bunaqa 
ko'ngilbuzarlik kóbirek Swift programmalastırıw tilinde ushırasıp turadı. 
• 
Jańa baslanuvchilar ushın Java belgililiginiń kóplegen abzallıqları bar. 
Eń keminde, ol úlken jámáátke (community) iye. Bul sonı ańlatadıki, tolıq 
maǵlıwmatlardı túsinetuǵın hám úyreniwge járdem beretuǵın adamlardı tabıw júdá 

---

ańsat. Mısal ushın, doslar arasında, stackoverflowda, githubda yamasa social 
tarmaqlarda. 
• 
Bunnan tısqarı, turaqlı túrde jańalanıp turatuǵın kóplegen maqalalar, 
videolar hám kitaplar da ámeldegi, bul sonı ańlatadıki, ekzotik tillerden kóre bul 
tilde járdem tabıw ańsatlaw boladı. 
Kotlin 
Kotlin tili jas til esaplanadı. 2011 jıldan berli ámeldegi bolsa -de, tek 2019 
may ayında Google onı Android platformasi ushın ústin turatuǵın 
programmalastırıw tili dep járiyaladı hám Google Android-ni islep shıǵıp atırǵanın 
esapqa alsaq, bul ilajdan keyin Kotlinning programmistler arasında ataqlılıǵı tez ósip 
barıp atır. Tendentsiyalardan keyin, kóplegen jumıs beretuǵınlar Kotlin bilimlerin 
talap qılıwdı baslap jiberganlar. 
Google tárepinen tán alınıwınan tısqarı, Kotlinning mobil rawajlanıw daǵı 
ataqlılıǵı qolaylıq menen baylanıslı. 
• 
Tildiń Java menen tolıq muwapıqlıǵı bar. Tiykarınan, joybardıń 
yarımın birdey tilde jazıwıńız hám keyin basqasına ótiwińiz múmkin. Ótiw sebepli 
ámeldegi kod, kitapxanalar hám Android SDK-ga bolǵan baylanıslılıqlar 
joǵalmaydı. 
• 
Kotlin kodı Java-ga qaraǵanda talay qısqa hám mazmunli. 4-5 qatarda 
Java-de jazıwıńız múmkin bolǵan hámme zat Kotlin-de bir qatarǵa sáykes keledi. 
Geyde programmistler tezleniwdi qáleydiler hám Java-dagi sıyaqlı dardini birovga 
aytqan sıyaqlı kod jazıp o'tirmaydilar. 
• 
Java-dıń jańa versiyaları mudami payda bolıwına qaramastan, bul 
Android-dıń rawajlanıw dúnyasına tásir etpeydi, bul jerde hámme zat Java 6 
dárejesinde saqlanadı. hám jańa múmkinshiliklerdi isletiw ushın waqtınshalıq 
sheshimler ámeldegi bolsa -de, Kotlin-de, jańa ayrıqshalıqlar tez-tez payda boladı. 
• 
Kotlin — Android Studio-dıń tiykarǵı bóleginde jaylasqan Intellij Idea 
IDE-dıń programmistleri, yaǵnıy JetBrains kompaniyasınıń jumıs jemisi bolıp 
tabıladı. Bunıń nátiyjesinde Kotlin IDE tárepden áp-áneydey qollap -quwatlanadı : 
sanalı máslahátlar, kodtı qayta islew, fayllardı navigatsiya qılıw hám t.b. 
Swift 
SwiftUI Swift tilinen paydalanǵanligi sebepli, ol júdá kem kod menen birdey 
quramalılıqtaǵı qosımshalardı jaratılıwina múmkinshilik beredi. Bunnan tısqarı, 
SwiftUI-den paydalanıw avtomatikalıq túrde qosımshaǵa Dynamic Type, Dark 
Mode, Localization hám Accessibility sıyaqlı ayrıqshalıqlardan paydalanıwǵa 

---

múmkinshilik beredi. Bunnan tısqarı, ol macOS, iOS, iPadOS, watchOS hám tvOS 
sıyaqlı barlıq platformalarda bar. Sonday etip, sizdiń UI kodıńız endi barlıq 
platformalarda sinxronlastiriliwi múmkin, bul bolsa ekinshi dárejeli platforma-
ǵárezli kodqa kóbirek itibar beriw ushın kóbirek waqıt beredi. 
Islep shıǵıwshılar SwiftUI-den aldınǵı basqıshlarda qanday paydalanıwdı 
úyreniwleri júdá zárúrli. Bul temada biz SwiftUI tiykarların kórip shıǵamız hám 
jámáátmizdin’ barlıq aǵzaların kórsetetuǵın ápiwayı kontaktlar dizimin jaratıw 
arqalı minimal navigatsiya jaratıw, suwretler, tekstler hám dizimlerdi qanday 
jaratıwdı bilip alamız. Jámáát aǵzasın tańlap atirg’anda, programma paydalanıwshı 
suwretin óz ishine alǵan tolıq maǵlıwmattı qısqa ómirbayanı menen kórsetedi.
Xcode 11-di iske túsiriń. Bul maqalanı jazıw waqtında Xcode 11 ele beta-
versiyada edi, sol sebepli ayrim ayrıqshalıqlar kutilgenindey islemewi múmkin. Bul 
temada Swift 5-den paydalanamız. Swift tiliniń aldıńǵı bilimleri bul tema ushın 
zárúr bolmasa da, tildiń tiykarların túsiniw usınıs etiledi. 
Python 
Awa, ıshqıpazlar Android-ni islep shıǵıw ushın eń ataqlı programmalastırıw 
tillerinen birin maslastırıwǵa muvaffaq boldı. Kivy hám BeeWare menen ámelge 
asıriladı : 
Kivy - bul kross-platforma qosımshaların jaratıw ushın ashıq derek 
kitapxanası, atap aytqanda Android hám iOS ushın. 
BeeWare - bul jergilikli Android qosımshaların jaratıw ushın UI quralları 
kompleksi. 
Rostini aytsam, Python programmalastırıw tilinde mobil qosımshalar 
jazatuǵın Android programmistsi kemnen-kem ushraydı. Tiykarınan, bul ózińiz 
yamasa jas ambitsiyali firmalardıń joybarları ushın geypara zat. 
Eger siz Python-ni bilseńiz, sınap kóriwge arzıydı. 
C/C++ 
C-tilleri joqarı nátiyjeli retinde jaylastırılǵan jáne bul júdá zárúrli, ásirese 
mobil 3 D oyın sıyaqlı salmaqli zat haqqında gápiradigan bolsaq. 
Biraq tezlik penen sonı atap ótiw kerek, siz ele da Java-ga shaqırıq etiwińiz 
kerek: bul tilsiz siz tolıq mobil qosımshanı jarata almaysız. Android NDK sizge C / 
C ++ de programmanıń tek bir bólegin jazıw imkaniyatın beredi, mısalı, Java arqalı 
programmaǵa jalǵanıwı múmkin bolǵan kitapxana. 

---