Mm 57-2 guruh: Abdurasulov M. K reja: Davlat xaridini tashkil etish modellari va tashkiliy elementlari

2. Davlat xaridining tashkiliy shakllari
Xalqaro amaliyotda davlat mablag’lari hisobiga tovar, ish, xizmatlarni xarid
qilishda bir necha raqobatbardosh usullar belgilangan bo’lib, bu usullarga
asoslanib davlat buyurtmachilari shartnomada belgilanishi lozim bo’lgan yetkazib
beruvchi, pudratchi yoki ish bajaruvchini o’zlari tanlash huquqiga egadirlar.
Byudjet tashkiloti va byudjetdan mablag’ oluvchilarning ehtiyojlarini
qondirish jarayonida yetkazib beruvchi (pudratchi, ish bajaruvchi)ni tanlashning
qaysi usulini qo’llash – mavjud shartlar va qanday tovar, ish, xizmatlar kerakligiga
bog’liq.
Xalqaro amaliyotda davlat xaridi quyidagi tashkiliy shakllarda amalga
oshiriladi:

1. 
   Ochiq tanlov. Ochiq tanlov deganda shunday tanlov turi tushuniladiki, bunda
   buyurtmachi tomonidan xarid to’g’risidagi ma’lumot va kerakli tanlov hujjatlari yagona informatsion tizimda chegaralanmagan miqdordagi shaxslar uchun joylashtiriladi va xarid ishtirokchilariga yagona talablar qo’yiladi. Raqobatbardosh xaridlarning asosiy usuli ochiq tanlov bo’lib, bunda tanlov o’tkazilishi to’g’risidagi xabarnomani olgan har qanday mol yetkazib beruvchi tanlovda ishtirok etishi mumkin. Tanlov g’olibi bo’lib, shartnomani bajarish uchun eng yaxshi shartlarni taklif qilgan shaxs hisoblanadi. Odatda, bu tanlovda juda katta hajmdagi hujjatlar talab etiladi.
   
2. 
   Ishtiroki chegaralanga tanlov. Ishtiroki chegaralangan tanlovda buyurtmachi
   tomonidan xarid o’tkazilishi va tanlov hujjatlari to’g’risidagi ma’lumot yagona informatsion tizim orqali chegaralanmagan miqdordagi shaxslar uchun joylashtirilib, tanlov ishtirokchilariga yagona va qo’shimcha talablar qo’yiladi hamda bu tanlov g’olibi kvalifikatsionoldi tanlovdan o’tgan xarid ishtirokchilari orasidan aniqlanadi.