Mixail Bulgakov ityurak (qissa)

VII. 
 
—  Yo’q,  yo’q,  yo’q!  —  qat’iy  dedi  Bormental,  —  marhamat  qilib, 
yoqangizga qistirib oling! 
— E, tavba...— g’o’ldiradi Sharikov ensasi qotib. 
—  Minnatdorman,  doktor,  —  yumshoqqina  dedi  Filipp  Filippovich,  — 
hadeb tanbeh beraverish jonimga tegib ketdi. 
— Taqib olmaguningizcha, ovqat yeyishingizga ruxsat bermayman. Zina, 
Sharikovning mayonezini olib keting. 
— Olib ketingiz nimasi? — ko’ngli buzildi Sharikovning, — hozir taqib 
olaman.  —  Chap  qo’li  bilan  ovqatini  Zinadan  yashirib,  o’ng  qo’li  bilan 
salfetkani yoqasiga qistirib, sartaroshxonadagi mijozlarga o’xshab qoldi. 
—  Marhamat  qilib,  vilkada  yeng,  —  qo’shimcha  qildi  Bormental. 
Sharikov  chuqur  xo’rsinib,  quyuq  qayla  ichidan  osetr  bo’laklarini  tuta 
boshladi. 
— Men yana aroq ichsam bo’ladimi? — dedi u savol ohangida. 
— Balki yetar shu ichganingiz? — dedi Bormental, — so’nggi paytlarda 
aroqqa ruju qo’yyapsiz. 
—  Nima,  qizg’anyapsizmi?  —  so’radi  Sharikov  unga  yer  ostidan 
tikilarkan. 
—  Bo’lmag’ur  gapni  gapiryapsiz...  —  aralashdi  badjahl  Filipp 
Filippovich, lekin Bormental uning gapini bo’ldi. 

---

73 
 
—  Siz  hayajonlanmang,  Filipp  Filippovich,  men  o’zim.  Siz,  Sharikov, 
bema’ni  gapni  gapiryapsiz,  lekin  afsuslanarli  joyi  shundaki,  siz  bu 
gaplarni  o’ta  mas’uliyatsizlik bilan uzil-kesil  gapiryapsiz. Aroqni sizdan 
qizg’anayotganim  yo’q,  buning  ustiga  u  meniki  ham  emas,  Filipp 
Filippovichniki.  Avvalambor,  u  —  zararli,  undan  keyin  esa  siz  aroqsiz 
ham o’zingizni tuta bilmaysiz. 
  
Bormental qo’li bilan qulflab tashlangan bufetga ishora qildi. 
— Zinusha, iltimos, menga yana baliq bering, — dedi professor. 
   
Sharikov bu borada aroq solingan grafinga qo’l cho’zdi, Bormentalga 
ko’z qirini tashlab, o’zining qadahini to’latib oldi. 
— Boshqalarga ham taklif qilish kerak, — dedi Bormental, — qoidasi esa 
bunday: avval Filipp Filippovichga, keyin menga, oxirida esa, o’zingizga. 
  
Sharikov istehzo aralash iljayarkan, boshqa qadahlarni ham to’latdi. 
—  Sizlarda  hamma  narsa  paraddagiga  o’xshaydi,  —  gap  qistirdi  u,  — 
salfetkani  u  yoqqa,  galstukni  bu  yoqqa,  «kechirgaysiz»,  «marhamat  — 
mersi»...  chinakamiga  emas  bular...  Xuddi  podsholik  tuzumidagiday 
tartib o’rnatib, o’z-o’zingizni qiynaysiz. 
— Chinakamiga emas, deganingiz nimasi, bilsak bo’ladi-mi? 
  
Sharikov Filipp Filippovichning bu savolini javobsiz qoldirdi, qadah 
ko’tarib dedi: 
— Xullas, hamma ishlaringiz... 
— Sizning ham, — birmuncha kinoya aralash dedi Bormental. 
  
Sharikov  bir  ko’tarishda  qadahni  tomog’iga  quyib  yubordi,  aftini 
burishtirib,  bir  bo’lak  nonni  burniga  yaqinlashtirdi,  hidladi  va  og’ziga 
solib yutib yubordi. Illo ko’zlari yosh bilan to’ldi. 
— Odat, — to’satdan, o’z-o’ziga gapirganday dedi Filipp Filippovich. 
  
Bormental hayratga tushdi. 
— Ma’zur tutasiz... 
—  Odat!  —  qaytardi  Filipp  Filippovich  va  boshini  nadomat  bilan 
chayqagancha  qo’shimcha  qildi:  —  Bu  yerda  biz  bir  nima  qilishga 
ojizmiz — Klim. 
  
Bormental  favqulodda  qiziqish  va  sinchkovlik  bilan  Filipp 
Filippovichning ko’zlariga tikildi. 
— Siz shunday deb o’ylaysizmi, Filipp Filippovich? 
— O’ylashning hojati yo’q, bunga ishonchim komil. 

---

74 
 
— Nahotki... — deya so’z boshlagan Bormental Sharikovga qarab to’xtab 
qoldi. 
  
U esa shubhali tarzda qovog’ini uyib olgandi.