|
Маъруф МЕНГЛИ
РАССОМ
Жуда кўп ўйландим. Ё илҳомим келмаяпти, ё ғоя тополмаяпман... Бир мўжиза рўй берса-ю шоҳ асар яратсам! Унда дунёнинг
энг нозик ва нафис гўзаллиги намоён бўлса... Руҳим енгиллашиб ижод чарчоғидан креслога чўксаму хаёллардан ранг олган
гўзалликка маҳлиё бўлсам!
Барибир ожизлик қилдим, тўғрироғи, қоғоздаги мусаффоликни бузолмадим.
ФАСЛ
Она ёз жазирамасида нон ёпяпти. У бутун дунёга етгулик нон пиширди. Орқасида нонга навбат кутаётган оломонга бир разм
солди ва пешонасидаги терни артиб сўз қотди:
− Мен эртага нон ёпмайман!
− Нега?! – хавотирланган оломондан овоз келди. – Сен кетсанг дунё оч қолади-ку?!
− Ўғлимни соғиндим... – у тандирга ҳолсиз суянди. – Кўришга бормоқчиман.
− Ахир ўғлинг қишда яшайди-ку! – дарғазаб бўлди кимдир. – Сен ёзда бўлсанг... Оралиқда куз бор. Қанча чиранганинг билан
барибир куздан ўтолмайсан.
− Ҳаёт билан диллашдим. – юзидаги табассумни яширмай қўлидаги охирги нонни оломонга узатди она. – У мени қишга олиб
борадиган бўлди.
Она ўғлини кўришга кетди. Эртаси куни эса Қиш келди.
ЎЙИН
− «Инсоф-инсоф» ўйнаймизми?
− У қандай ўйналади?
− Сен инсоф сотасан, мен харид қиламан.
− Унда мен инсофсиз бўлиб қолар эканман-да?
− Инсофи борлигини билмаган йўқлигини ҳам барибир билмайди.
− Мендан инсоф олгач, сен инсофли бўласанми?!
− Эҳтимол.
− Унда яшашинг қийинлашар экан...
− Нега?
− Инсофни асраш қийин. Қалбакилашиб қолиши мумкин.
− Демак, сенга ўхшаб қоламан.
− Ҳозир кимга ўхшаяпсан...
− Бу билан нима демоқчисан?
− Ҳеч нима.
РОЛЬ
– Йиғлагим келмаяпти...
Дўстим кўзларини яширди. Унга тасалли бермоқчи бўлдим:
− Ҳали ҳаммаси яхши бўлади, қайғурма.
У мени эшитишни истамасди. Шартта ўрнидан туриб, кун ботар тарафга шошиб кета бошлади.
− Йўл бўлсин?
− Ҳаётнинг олдига.
− Нега?
− Ундан бошқа роль сўрайман.
НЕВАРА
− Бобо, ёшингиз нечада?
− Етмиш учга кирдим.
− Бу қандай ёзилади?
− Етти билан уч ёнма-ён ёзилади.
− Унда ҳали ёш экансиз.
− Хўш, қанчалик ёш эканман?
− Мен ва синглим билан тенг экансиз.
ЭСЛАТМА
«Ўғлим, сени жудаям соғиндим... Отангнинг ҳам уйқуси қочган, доим сени сўрайди. Менга билдирмай йиғлаяпти. Биламан, сен
қайтасан. Айтганча, эсингда бўлсин: ўғлингнинг исми Зафар».
Шифокор хўрсинди ва беморнинг ёнидаги эслатмалардан тўлиб кетган қоғозлар ёнига ёпиштириб қўйди.
КИНО
− Кино кўриш учун кўз керак.
− Менда кўз бор.
− Сенга ачиняпман...
− Кўзим бор, деяпман-ку!
− Шунинг учун-да.
ТОНГ
У туғилди.
− Уйғон, ўғлим. Тонг отди.
− Сиз кимсиз?
− Онангман.
Йиллар ўтди.
− Уйғон, ўғлим! Тонг отди.
− Сиз кимсиз?
− Вақтман.
Яна йиллар ўтди.
− Уйғон, ўғлим... Тонг отди.
− Кимсиз?
− Иймонман.
Йиллар якунланиб қолди.
− Уйғон, ўғлим... Энди тонг отмайди.
− Сиз кимсиз?
− Сенман.
УМР
У касал эди. Ҳаётининг кўп қисмини касалхонада ўтказди. Тақдир ёзиғи экан, умр-куни тугаб қазоси етди. Кўмишди, лекин у
ҳали ҳаёт эди.
УЛҒАЙИШ
– Улғайишни истамайман!
– Нега?
– Чунки... Отам қариб боряпти.
АЛИЯ
РЕЖА
Янги келин бало чиқди. Чирой-бўёқ, ширин калом билан эрининг бошини айлантириб, онага қарши қўйди, бу билан «остонаси
тилло уй»нинг янги бекаси кимлигини исботлаб қўйди ўзича. Ёлғон бўлмасин, ирими ўлгунча супур-сидир, юв-тара чаққон
қўлидан ортмади. Кейинчалик, «улгуришига қараб» «кимга керак бўлса, қиволсин»гача ўзгариб борди. Фақат бир одат ҳеч «ўл
-
мади» – даҳлиздан чиқиш жойида ҳамиша суви сиқилмаган поллатта ҳозир-у нозир, даҳлиз поли қишин-ёзин ёғ томса ялагудек.
Бунинг сири келиннинг опаси меҳмонга келганида очилди: ёшига етмаган жиянини кўтариб, ҳовлига чиққан опа эҳтиёткор
-
ликни қўлдан бериб, зинадан «учиб тушди». Келин эса, энди бир умр юра олмайдиган чақалоғини кўтариб олиб, «Қайнонам
йиқилсин, деб поллатта қўймагандим, болам...» деб гоҳ юм-юм йиғлайди, гоҳ қаҳқаҳа отиб кулади.
ЭЛЕКТРОН СЕВГИ
– Таклифномамни олдингизми?
– Ҳа, таксичи ҳозиргина ташлаб кетди. Лекин, афсус, тўйингизга боролмайман. Сизга чексиз бахт тилаб қоламан!
– Нега келолмас экансиз? Ишончим комилки, сиз тасаввур қилганимдан ҳам гўзалроқсиз, ҳамманинг кўзи сизда бўлади ҳали!
– Кечиринг, аммо сизни илк марта тўйингизда кўришни истамайман. Ундан кўра, умрбод кўришмай яшаганимиз афзал менга...
ВАЪДА
Қиз ваъдасида турди. Лекин йигит аҳдида туролмади. Бегона «ёлғончи қиз» бўлди...
ОНА
– Қизим, оила, турмуш, дегани ҳар биримизнинг бошимизда бор. Илтимос, қайнонанг нон бермай қўйсаям, яна бироз чидаб тур,
Холидани сўраб келаётганлар «опасининг турмуши омонат экан» деб, айниб кетишмасин...
– Шоҳиданинг тўйидан аввал ҳам шундай дегандингиз, ойи...
ВАҚТ
– Буважон, мана бу кўзойнак сизга! Энди овора бўлиб ёнимга чиқиб ўтирмайсиз, китоб-газеталарни бемалол ўқийверасиз. Вақт
тежалади!
– Сенда тежаладими, чироғим?..
ИККИ ОҒИЗ СЎЗ
– Қачонгача шундай юрамиз ахир, наҳотки жонингизга тегмаган бўлса шунақа яшаш?! Ўлар бўлсам, ўлиб бўлдим-ку?
– Хотиним шубҳаланяпти...
БАҲОНА
– Нимасига ноз қиласиз, опа, тенгим чиқди, деб, дўппингизни осмонга отмайсизми? – деди еттинчи келин лабини буриб.
– Мен тенгимни топсам, Ёдгорни ким уйлантиради, ким уйли-жойли қилади, келинпошша?! − чорасизлигидан саволга савол
билан жавоб қайтарди ўттиз олти ёшли «опа».
АЛДОВ
– Бўлди, жим... жим бўлинг, илтимос... Сизни севмайман, Шаҳриёр, тушуняпсизми?.. Унутинг ўртамизда ўтган гап-сўзларни!
Ҳа, мен унутолдим, сизни ҳеч қачон севмагандек... Ҳозир чиройли кийимларингизни кийинг-у, келиннинг уйига боринг... Йўқ,
йиғлаётганим йўқ... Хайр, энди ўчирақолинг телефонни...
Узоқ йиғлаб ўтирдим. Сўнг ўзимни қўлга олиб, юзимга табассум чиздим, боя отиб юборган телефонни қўлимга олдим. Рақам
тердим. Жавоб берилгач, овозимга эркаланган тус бериб, сўз бошладим:
– Алло... Ассалому алайкум... Яхшимисиз? Эсламайсиз ҳам... Соғиндим... Бугунми?.. Ҳа, соат ўн иккиларда бўш вақтим бор...
Бўпти, кўришгунча, Азизбек ака...
Do'stlaringiz bilan baham: |
