Mirzo ulug’bek nomidagi o’zmuning fizika fakulteti f1802 guruh talabasi chorshanbiyeva mahliyoning nurlanishni modda bilan o’zaro ta’siri fanida tayyorlagan taqdimot ishi

Tirik organizmlarga radioaktiv nurlar ta‘sir ettirish ma‘lum foyda keltirishi ham mumkin. Zararli shishlar(rak)dagi tez ko‘payadigan hujayralar nurlanishlarga normal hujayralardan ko‘ra sezgirroqdir. Rak shishlarini radioaktiv preparatlarning γ-nurlai bilan yo‘q qilish shunga asoslangan bo‘lib, bu maqsadda qo‘llanib kelgan rentgen nurlaridan ko‘ra ko‘proq samaralidir. Tirik organizmlarga nurlanishlarning ta‘siri nurlanish dozasi bilan xarakterlanadi. Yutililgan nurlanish dozasi D deb, yutilgan ionlovchi nurlanish energiyasi E ning nurlanilayotgan modda massasi m ga nisbatiga aytiladi.

Tirik organizmlarga radioaktiv nurlar ta‘sir ettirish ma‘lum foyda keltirishi ham mumkin. Zararli shishlar(rak)dagi tez ko‘payadigan hujayralar nurlanishlarga normal hujayralardan ko‘ra sezgirroqdir. Rak shishlarini radioaktiv preparatlarning γ-nurlai bilan yo‘q qilish shunga asoslangan bo‘lib, bu maqsadda qo‘llanib kelgan rentgen nurlaridan ko‘ra ko‘proq samaralidir. Tirik organizmlarga nurlanishlarning ta‘siri nurlanish dozasi bilan xarakterlanadi. Yutililgan nurlanish dozasi D deb, yutilgan ionlovchi nurlanish energiyasi E ning nurlanilayotgan modda massasi m ga nisbatiga aytiladi.

Tirik organizmlar yutadigan nurlanish dozasiga ekvivalent doza deyiladi. U nurlanishning biologik ta‘siriga qarab baholanadi. Effektiv ekvivalent doza. Ushbu doza turli to‘qimalarning nurlanishga bo‘lgan ta‘siri ifodalovchi koeffisient bilan ekvivalent doza o‘rtasidagi ko‘paytmaga teng bo‘lib, bu biologik xavf koeffisienti insonning turli to‘qima va organlari uchun turlicha ko‘rsatkichga ega: qizil ilik – 0,12, suyak ko‘migi – 0,03, qalqonsimon bez – 0,03, sut bezi – 0,15 ,o‘pkalar – 0,12 , tuxumdon yoki urug‘donlar – 0,25, boshqa to‘qimalar – 0,3 , bir butun organizm – 1,00 .

Tirik organizmlar yutadigan nurlanish dozasiga ekvivalent doza deyiladi. U nurlanishning biologik ta‘siriga qarab baholanadi. Effektiv ekvivalent doza. Ushbu doza turli to‘qimalarning nurlanishga bo‘lgan ta‘siri ifodalovchi koeffisient bilan ekvivalent doza o‘rtasidagi ko‘paytmaga teng bo‘lib, bu biologik xavf koeffisienti insonning turli to‘qima va organlari uchun turlicha ko‘rsatkichga ega: qizil ilik – 0,12, suyak ko‘migi – 0,03, qalqonsimon bez – 0,03, sut bezi – 0,15 ,o‘pkalar – 0,12 , tuxumdon yoki urug‘donlar – 0,25, boshqa to‘qimalar – 0,3 , bir butun organizm – 1,00 .

Nurlanishlar dozasi dozimetr deb ataluvchi asboblarda o‘lchanadi. U yadroviy zarralarni qayd qiluvchi asbobdir.

Nurlanishlar dozasi dozimetr deb ataluvchi asboblarda o‘lchanadi. U yadroviy zarralarni qayd qiluvchi asbobdir.

Rentgen va ϒ- nurlanishning ekspozitsion dozasini yoki uning quvvatini o‘lchashga moslangan dozimetrlarga rentgenometrlar deyiladi.

E’tiboringiz uchun rahmat!