Mirzo Ulug`bek nomidagi O`zbekiston Milliy Unversiteti biologiya fakulteti Biologiya turlari bo`yicha yo`nalishi sirtqi bo`limi talabasi Sulaymanova Nafisaning “Immunalogiya” fanidan

Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy Universiteti Biologiya fakulteti Biologiya yo'nalishi sirtqi 4 kurs talbasi Tursunova Immunologiya fani
Imunologik Tolerantlik

Reja:

• Immun Tolerantlik
• Immunologik falajlik
• Alloantigen tolerantlik
• Xulosa
• Foydalnilgan adabiyotlar

Imunologik tolerantlik

Tolerantlik (immunologik tolerantlik — barcha antigenlarga immunoreaktivlik xususiyatini saqlagan holda organizmning muayyan antigenga nisbatan immunologik javobining yoʻqolishi yoki susayishi. "T." termini ingliz olimi P. Medavar (1953) tomonidan koʻchirib oʻtqazilgan begona toʻqimaga nisbatan organizm immun sistemasi "chidamliligini" koʻrsatish maqsadida taklif etilgan.
Immunologik falajlik", "areaktivlik", "antigen ogʻirligi" kabi terminlar T. ning har xil shakllariga moye keladi. Sogʻlom organizmning immun tizimi oʻzining antigenlariga nisbatan tolerant boʻlishi tufayli organizm toʻqima va hujayralariga zarar yetkazishi mumkin boʻlgan antitelolarni ishlab chiqarmaydi. Homilaning alloantigenlarga nisbatan tolerantligining fiziologik holati homiladorlik paytida vujudga keladi, degan taxminlar mavjud

Kon hosil qiluvchi (plazmatik) hujayralarning ona qornida boʻladigan almashinuvlari natijasida har xil tuxumli egizaklarda ham qonning guruhlangan (qarang Qon guruhlari) antigenlariga nisbatan oʻzaro fiziologik T. paydo boʻlishi mumkin.

Bakteriga nisbatan tolerantlik

Bakteriya va viruslarga nisbatan T. latent, yaʼni yashirin infeksiya yuqqanida (mas., odamda zardob gepatiti virusi) kuzatiladi.
Organ va toʻqimalar transplantatsiyasi (koʻchirib oʻtqazish) da transplantantning takdiri retsipiyentda donorning gistooʻrindosh antigenlariga nisbatan hosil qilinayotgan T.ning qanchalik toʻliq va uzoq boʻlishi bilan aniklanadi.

Antigenga nisbatan

Xususiy antigenlarga nisbatan T.ning buzilishi avtoimmun kasalliklarni keltirib chiqaradi. T. toʻliq yoki immun javobning biron shakliga taallukli boʻlishi mumkin (mas., antigenlar hosil qilish qobiliyatini yoʻqotganda hujayra immunitetini saqlab qolish). T.ning murakkab tabiati, bu holatni oʻrganish uchun tajribalar oʻtkazish vaqtida ochiladi.

Immunokompliment

Immunokompetent hujayralar maʼlum klonlari hayot faoliyatining pasayishi yoki butunlay toʻxtashi natijasida qaytmas T. vujudga kelishi kuzatilgan. Bunday holat immun sistema pishib yetilmagan davrda, ayniqsa, organizmga koʻp miqsorda antigenlar kiritilganda paydo boʻladi (homilaning ona qornida rivojlanishi davrida yoki bola tugʻilgandan keyingi dastlabki kunlarda).

XULOSA

Organizmda uni kasallik qoʻzgʻatuvchi har xil mikroorganizmlar va boshqa "yot" omillardan himoya qiluvchi tabiiy vositalar mavjud (organizmning nomaxsus rezistentligi): teri va shilliq qavatlarning mexanik toʻsiqlik vazifasi, limfa tugunlaridagi yalligʻlanish, organizm suyuqliklarining (soʻlak, koʻz yoshi, meʼda-ichak, nafas va siydiktanosil yoʻllarining shilliq moddalari, limfa, qon zardobi tarkibidagi lizotsim, interferon, komplement, properdin kabi omillar) bakteritsid va normal mikrofloraning antagonistik taʼsiri, fagotsitoz qiluvchi hujayralar va tabiiy kil-lerlar faolligi, organizmning fizi-ologik reaksiyalari va b. Nomaxsus chi-damlilik qudratli himoya omili boʻlib, makroorganizmning ichki muhiti barqarorligi (gomeostazi) ni doimiy ravishda taʼminlab turadi. Organizm limfoid toʻqimalarining "oʻzinikini begonadan" ajrata olish qobiliyati umurtqali organizmlarda immun omillar sistemasi sifatida shakllangan. Organizmda, irsiy jihatdan begona boʻlgan antigenlarga qarshi immun javob qonlimfoid aʼzolarda (immun sistema) maxsus antitelolar va limfotsitlar yordamida amalga oshiriladi.[

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

• Abbos, AK, VL Peres, L. Van Parijs va RC Vong. 1995. CD4+ T limfotsitlarining farqlanishi va tolerantligi . Ciba topildi. Simp. 195:7-13. 
• Aggarval, BB, muharrir; , va RK Puri, muharrir. , tahrirlar. 1995. Inson sitokinlari: ularning kasallik va terapiyadagi roli . Kembrij, MA: Blackwell Science.
• Anderson, AO 1997. Og'iz orqali immunizatsiya qilish orqali tizimli va shilliq immunitetni ishlab chiqarish uchun yangi texnologiyalar: Ovqatlanishda immunoprofilaktika, ovqatga tayyor . Pp. 451-500 Oziqlantirish tadqiqotlari uchun rivojlanayotgan texnologiyalar: Harbiy faoliyat qobiliyatini baholash uchun potentsial , SJ Carlson-Newberry, muharrir; va RB Kostello, muharrir. , tahrirlar. Harbiy ovqatlanish bo'yicha tadqiqot qo'mitasi, Oziq-ovqat va ovqatlanish kengashi, Tibbiyot instituti. Vashington, DC: Milliy Akademiya matbuoti. 
• Beisel, WB 1991. Oziqlanish va infektsiya . Pp. Oziqlanish biokimyosi va metabolizmida 507-542 , 2-nashr, MC Linder, muharrir. , ed. Nyu-York: Elsevier.