Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti

 

2.2. Ekskursiya uyushtirish 

Hamma  narsa  tayyor  bo‘lgandan  keiyn,  marshrut  bo‘yicha  sayohat 

boshlanadi.  Hamma  o‘quvchilarda  kundalik  va  gerbariy  papkasi  kabi  jihozlar 

bo‘lishiga o‘qituvchi e’tibor berishi kerak. 

Ekskursiya paytida o‘qituvchilar ikkita bo‘lishi kerak, ulardan birisi oldinda 

yurib  o‘quvchilarga  o‘sha  joydagi  ob’ektalr  haqida  ma’lumot  berib  borishi  kerak. 

Ikkinchisi roxirida yurib har bir o‘quvchini nazardan qochirmasligi lozim. CHunki 

o‘qituvchi barcha o‘quvchilarga mas’uldir.  

Ekskursiya vaqtida noxush hodisalarga o‘qituvchi har narsaga tayyor turishi 

kerak.  O‘quvchilarni  ekskursiyaga  olib  chiqilganda,  ularga  er  yuzasi  relefi,  suv 

havzalarining  turlari,  turli  xil  o‘simlik  va  hayvonlar,  ob-havo  haqida  qisqacha 

axborot berib borish kerak. Yo‘l-yo‘lakay  ma’lum  joylarida to‘xtab o‘quvchilarga 

dam  berish  kerak.  Dam  berish  paytida  yozish  igshlarini  olib  borish  kerak.  Bunda 

har bitta guruh o‘z ishini bajarishi kerak. 

Ekskursiyaning turiga qarab joy tanlanadi. 

Masalan,  iqtisodiy  geografik  ekskursiyasi  ishlab  chiqarish  korxonasiga 

mo‘ljallangan bo‘lsa, unda o‘quvchilarni albatta texnika xavfsizligi bilan oldindan 

tanishtirish  maqsadga  muvofiqdir.  Geografik  ob’ektga  olib  borgandan  so‘ng  u 

joyning  geografik o‘rnini bilishlari  va o‘sha ob’ektning  mutaxassisi o‘quvchilarda 

mustaqil  ravishda  korxonaning  qisqacha  tarixi  bilan  tanishtirishi,  o‘quvchilar 

texnologik  jarayonlarini  o‘z  ko‘zlari  bilan  ko‘rishlari,  korxona  mutaxassilari, 

ishchilari  bilan  uchrashishlari  va  ular  o‘zlarini  qiziqtirgan  savollariga    javob 

olishlari  ekskursiya  jarayonini  asosini  tashkil  etadi.  Albatta  bunda  mavjud 

sharoitlar inobatga olinishi kerak. O‘zbekistonning ko‘plab maktablari qishloqlarda 

---

 

9 

joylashgan.  Qishloqlarda  asosan  tabiat  qo‘yniga  o‘lkashunoslik  ekskursiyalari 

uyushtirgan  ma’qul.  SHahar  joylarda  asosan  parklarga,  ko‘proq  joylarga  olib 

borilgan samarali va qulayroq bo‘ladi. 

Ekskursiya  jarayonida  o‘quvchilar  o‘lkaning  boy  merosini  asrash,  milliy 

istiqlol g‘oyasi singdirilib boriladi. 

O‘qituvchi  o‘quvchilar  bilan  judayam  yaqin  munosabatda  bo‘lishi  kerak. 

O‘quvchini  qiziqtirgan  barcha  savollarga  o‘qituvchi  javob  bera  olishi  kerak. 

O‘qituvchi  barcha  o‘simlik  va  hayvonlarning  nomlarini  bilishi  kerak.  CHunki 

qiziquvchan  o‘quvchilar  har  lahzada  kutilmagan  savol  bilan  murojaat  qilishi 

mumkin. 

Ekskursiya  jarayonida  o‘quvchilar  ko‘proq  yurishni,  tabiatni  tomosha 

qilishni hohlaydilar. 

Ekskursiya  vaqtida  o‘quvchilarning  jismoniy  xususiyatlari  ham  e’tiborga 

olinishi zarur.