Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy Universiteti Jizzax Filiali Amaliy matematika fakulteti Kompyuter ilmlari va dasturlash texnologiyalari yo’nalishi 10-21- guruh talabasi Boyxo’rozov Abbosning o’quv amaliyotidan hisoboti

Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy Universiteti Jizzax Filiali Amaliy matematika fakulteti Kompyuter ilmlari va dasturlash texnologiyalari yo’nalishi 10-21- guruh talabasi
Boyxo’rozov Abbosning o’quv amaliyotidan hisoboti

6.06.2022

Mavzu: Sanoq sistemalarida arifmetik amallar.Chiziqli,tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi algoritmlarga oid masalalar algoritmini yaratish.Vektor va matritsalarga oid masalalar algoritmini yaratish.
SANOQ SISTEMALARI HAQIDA MA’LUMOT
Barcha mavjud tillar kabi sonlar tili ham mavjud bo'lib, u ham o'z alifbosiga ega. Maskur alifbo hozir jahonda qo'llanilayotgan 0 dan 9 gacha bo'lgan o'nta arab raqamlaridir, ya’ni: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Bu tilda o'nta belgi (raqam) bo'lganligi uchun ham, bu til o'nlik sanoq sistemasi deb ataladi.
Bizning kundalik hayotimizda qo'llanilayotgan o'nlik sanoq sistemasi hozirgidek yuqori ko'rsatkichni tez egallamagan. Turli davrlarda turli xalqlar bir biridan keskin farqlanuvchan sanoq sistemalaridan foydalanganlar.
Biz asosan o'nlik sanoq sistemasidan foydalanamiz. Lekin, o'nlik sanoq sistemasidan kichik sanoq sistemalarida sonlarni belgilash uchun arab raqami belgilaridan foydalaniladi. Masalan, beshlik sanoq sistemasida 0, 1, 2, 3, 4 raqamlari, yettilik sanoq sistemasida esa 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6 raqamlaridan foydalaniladi.
Biz asosan o'nlik sanoq sistemasidan foydalanamiz. Lekin, o'nlik sanoq sistemasidan kichik sanoq sistemalarida sonlarni belgilash uchun arab raqami belgilaridan foydalaniladi. Masalan, beshlik sanoq sistemasida 0, 1, 2, 3, 4 raqamlari, yettilik sanoq sistemasida esa 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6 raqamlaridan foydalaniladi.
Hisoblash texnikasida va dasturlashda asosi 2, 8 va 16 ga teng bo'lgan sanoq sistemalari qo'llaniladi.
O'n ikkilik, o'n oltilik sanoq sistemalarida qanday belgilardan foydalaniladi?- degan savolga javob aniq: raqamlardan keyin lotin alifbosidagi bosh harflardan foydalaniladi.
Shunday qilib, o'n ikkilik sanoq sistemasida raqamlar 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B kabi; o'n oltilik sanoq sistemasida esa 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F kabi yoziladi.
Shunday qilib, o'n ikkilik sanoq sistemasida raqamlar 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B kabi; o'n oltilik sanoq sistemasida esa 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F kabi yoziladi.
Kompyuterlarda boshqa sanoq sistemalaridan quyidagi imkoniyatlari bilan farqlanuvchi ikkilik sanoq sistemasidan foydalaniladi
uni ishlashini tashkil etish uchun ikki turg'un holatli qurilmalar zarur ( tok bor – tok yo'q, magnitlangan yoki magnitlanmagan);
axborotni ikki holat orqali tasvirlash ishonchli va ta’sirlarga chidamli;
ikkilikdagi arifmetika boshqalaridan sodda
Pozitsiyali va pozitsiyali bo‘lmagan sanoq sistemalari
Sanoq sistemasi bu – sonlarni o‘qish va arifmetik amallarni bajarish uchun qulay ko‘rinishda yozish usuli.
Qadimda hisob ishlarida ko‘proq barmoqlardan foydalanilgan. Shu sababli narsalarni 5 yoki 10 tadan taqsimlashgan. Keyinchalik o‘nta o‘nlik maxsus nom – yuzlik, o‘nta yuzlik – minglik nomini olgan va h.k. Yozuv qulay bo‘lishi uchun bu muhim sonlar maxsus belgilar bilan ifodalana boshlagan. Agar hisoblashda 2 ta yuzlik, 7 ta o‘nlik, yana 4 ta birlik bo‘lsa, u holda yuzlikning belgisini ikki marta, o‘nlik belgisini yetti marta, birlik belgisini to‘rt marta takrorlashgan.
Bunday ko‘rinishda tuzilgan sanoq sistemalari pozitsiyali sanoq sistemalari deyiladi.
Malumki, sanoq sistemasidagi raqamlar tartiblangan bo‘ladi. Raqamni surish deganda uni sonlar alifbosida o‘zidan keyin kelgan raqamga almashtirsh tushuniladi. Masalan, 1ni surishda 2ga, 2ni surishda 3ga, va hokazo, almashtiriladi. Eng katta raqamni surih (masalan, o‘nlik sanoq sistemasidagi 9ni) deganda 0ga almashtirish tushuniladi. Ikkilik sanoq sistemasida 0ni surishda 1ga, 1ni surishda 0ga almashadi.
Birlik, o‘nlik va yuzliklarning belgisi bir-biriga o‘xshash bo‘lmagan. Sonlarni bunday yozganda belgilarni ixtiyoriy tartibda joylashtirish mumkin bo‘lgan, chunki yozilgan sonning qiymati tartibga bog‘liq emas.

Ikkilik sanoq sistemasida amallar bajarish

Ikkilik sanoq sistemasida 2 ta raqam: 0 va 1 mavjud. O‘nlik, sakkizlik sanoq sistemasidagi sonlar ikkilik sanoq sistemasida quyidagicha ifodalanadi:
Ikkilik sanoq sistemasidagi sonlar ustida turli arifmetik amallar bajarishga oid misollar:
1-misol. 10011+ 11001
2-misol. 1101101,001+1000101,001
Yechish:

+ 10011
11001

-----------------
101100

Javob: 101100

Uyga berilgan topshiriqlar
1-misol o’nlikda berilgan 7894 sonini ikkilik sanoq sistemasiga o’tkazing
int n = int.Parse(Console.ReadLine()), a = int.Parse(Console.ReadLine());
string s = null;
while (n > 0)
{
if (n % a <= 9)
{
s += n % a;
}
else
{
s += (char)((n % a) - 10 + 65);
}
n /= a;
}
for (int i = s.Length - 1; i >= 0; i--)
{
Console.Write(s[i]);
}
Bu o’nlik sanoq sistemasidan ixtiyoriy sanoq sistemasiga o’tish algoritmi
2-misol quyidagi chiziqli algoritmli misolni yeching

double a, b,x=1,y=2;

a = Math.Sqrt(Math.Abs(Math.Pow(Math.Cos(Math.Pow(x, 2)), 2 + Math.Pow(y, 2))));
b = (Math.Exp(3 * x * y) + Math.Log(Math.Abs(3 * Math.Pow(x, 2)) - y)) / Math.Sqrt(Math.Pow(x, 2) + Math.Pow(y, 2));
Console.WriteLine("a=" + a);
Console.WriteLine("b=" + b);
3-topshiriq

C) int S = 0;

int x = 1, y=0;
int a = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
int b = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
for(int n = 1; n < a; n++)
{
x*=n*n;
}
for(int i = 1; i < b; i++)
{
y += i * i * i;
}
S = x + y;
Console.WriteLine(S);
d)
int a;
Console.Write("a=" );
a = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
for(int i = 2; i < a; i++)
{
if (i % 4 == 0 && i % 3 == 0)
{
Console.WriteLine(i);
}
}
e) Console.WriteLine();
double x = 0, y = 1, z = 0;
int a = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
int b= Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
int c = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
for(int n = 1; n < a; n++)
{
for(int k = 1; k < b; k++)
{
for(int j = 1; j < c; j++)
{
z += k * k + j * j + n;
}

y *= z;
}

x += y;
Console.WriteLine(x);

}
Console.WriteLine();
7.06.2022
Mavzu: Visual Studio muhitida ishlash. Consoleda kiritish-chiqarish. C# dasturlash tilida chiziqli dasturlarni tuzish. C# dasturlash tilida razryadli va mantiqiy amallarga oid masalalarni yechish.

Uyga berilgan topshiriqlar

1-misol Uchburchak uchlarining koordinatalari asosida uning yzuasi va perimetri topilsin.
double A, B, C,P,S,Y;
int x = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
int y= Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
int x1 = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
int y1 = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
int x2= Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
int y2 = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
A = Math.Sqrt(Math.Pow(x1 - x, 2) + Math.Pow(y1 - y, 2));
B= Math.Sqrt(Math.Pow(x2 - x1, 2) + Math.Pow(y2 - y1, 2));
C= Math.Sqrt(Math.Pow(x - x2, 2) + Math.Pow(y - y2, 2));
P =( A + B + C);
Y= (A + B + C)/2;
S = Math.Sqrt(Y * (Y - A) * (Y - B) * (Y - C));
Console.WriteLine("uchburchak perimetri:" + P + "uchburchak Yuzasi:" + S);
2-misol 2dan 50gacha bolgan sonlar orasidan 3ga va 4ga bo’linadigan sonlar chop etilsin
for (int i = 2; i <50 ; i++)
{
if (i%4==0 && i%3==0)
{
Console.WriteLine(i);
Console.WriteLine("Natija{0},{i},i)");
}
}
8.06.2022
Mavzu: Chiziqli operatorlarni dasturlash. Math kutubxonasi. Math kutubxonasi funksiyalari yordamida chiziqli-matematik misollarning dasturini tuzish.Shart operatorlari.





9.06.2022
Mavzu:Takrorlash operatori.Shartsiz o’tish operatori.Bir o’lchamli massivlar bilan ishlash

10.06.2022

Mavzu:Ko’p o’lchovli massivlar Satrlar bilan ishlash.String turi. Metodlardan foydalanib dastur tuzish.

11.06.2022

Mavzu: Rekursiv va qayta yuklanuvchi metodlarga oid misollar yechish. Params kalit so‘zidan foydalanib ko‘p parametrli metodlar e’lon qilish va ulardan foydalanish.
3





13.06.2022
Mavzu:Kortejlar.Sanab o’tiluvchi tur.Strukturalar





14.06.2022
Mavzu:Dinamik strukturalar.Berilganlar oqimlariga doir masalalar yechish

15.06.2022

Mavzu:Fayl tizimi va oqimlarga doir masala yechish.matn va binar fayllar bilan ishlash.Sinf yaratish va ob’ektlarni hosil qilish




16.06.2022
Mavzu: Kirish modifikatorlari. Maydon va metodlar.
Xossalardan foydalanish. Berilganlar uchun get va set bloklarini
aniqlash. Statik berilganlardan foydalanish. Statik metodlar bilan ishlash

17.06.2022

Mavzu:Nomlar fazosidan foydalanish.Dll kutubxona yaratish va bog’lash.

18.06.2022

Mavzu:Unar va binar operatorlarni qayta yuklash.Sinflarningkonstanta maydonlari.Qism sinflar bilan ishlash