Mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti fizika fakulteti

Albert Eynshteyn, nisbiylik nazariyasi asoschisi, fotoeffekt qonunini 

topgani uchun nobel mukofoti bilan taqdirlangan 

Foton – elektromagnit nurlanishning eng kichik zarrachasi bo‘lib, bitta kvant 

energiyasiga ega. Yorug‘lik zarrachalari(fotonlar) bir vaqtning o‘zida ham to‘lqin, 

ham korpuskulyar xossasini namoyon qiladi. Fotonlar, har qanday zarracha kabi, 

massaga ega. Massa va energiya orasidagi bog‘lanish qonuniga ko‘ra foton 

massasini quyidagicha hisoblash mumkin: 

                                         

      

 

                               (2) 

Yuqoridagi formulalardan foydalansak, foton massasi quyidagicha bo‘ladi:                                               

   

  

 

 

                                   (3) 

3 ifoda faqat hakatlanayotgan foton massasini ifodalaydi. Tichlikda foton massaga 

ega emas (m=0) boshqacha qilib aytganda u tinchlikda mavjud emas. Barcha 

fotonlar    

          

 

 m/s tezlik bilan harakatlanadi. Foton impulsi  P = m·c, 

ko‘rinadiki: 

   

 

 

 

Fotonning impulsga egaligi yorug‘lik bosimini eksperimental aniqlash bilan 

tasdiqlangan. 

 

 

 

 

 

 

 

---