Мирзо Улу/бек номидаги Ўзбекистон миллий университети

Грунт - сизот сувлари ер юзасидан биринчи учрайдиган сув қатлами бўлиб у нисбий сув ўтказмас қатлам устидан ҳаракат қилади. Бошқа сув қатламларидан унинг фарқ қиладиган ҳусусиятлари қуйидагилардан иборатдир:

1. 
   Тўйиниш майдони ҳаракат майдонига монанддир.
   
2. 
   Сатхи устидаги босим атмосфера босимига деярли тенг бўлади, шунинг учун бу ер ости сувини босимсиз сувлар дейилади.
   
3. 
   Келиб чиқиши - инфильтрацион жараёнлар туфайли.
   
4. 
   Физик - географик қонуниятларга бўйсинади.
   
5. 
   Аэрация зонаси орқали атмосфера ва ер юзасидаги омиллар билан боғланган .
   

+атламлараро - артезиан сувлар . +атламлараро сувлар икки сув ўтказмас ( ёки нисбатан ёмон сув ўтказадиган ) қатламлар орасига жойлашган яхши сув ўтказувчи қатламларда учрайди. Улар асосан босимли бўлиб, агар биз бу қатламни бурғу қудуқлари ёрдамида очсак, сувнинг сатҳи ер юзасига ва ундан ҳам юқорига кўтарилиши мумкин. Бу ҳолда биз ер ости сувининг фавворасини кузатамиз. Бу сув қатламлари ҳар хил чуқурликда учрайди, ерга яқинроқ ва 10-12 км чуқурликда ҳам жойлашган бўлиши мумкин. Улар грунт сувларидан фарқли ўралоқ ташқи муҳит билан кучли боғланмаган ва экзоген жараёнлар уларга кўпда таъсир қилмайдилар.
Артезиан сувларни харакати гидростатик босим натижасида (тўйиниш ва ер юзасига оқиб чиқиш зоналаридаги босимнинг фарқи ҳисобига), тоғ жинсларининг қисилиши, тектоник харакатлар, сувни газлар билан тўйиниши, температура тасирида содир бўлади.
Босим ҳосил бўлиш сабабларига кўра артезиан сув қатламларининг гидродинамик ҳусусиятларини икки турга бўлиш мумкин. Бу инфильтрацион ва элизиондир.
Инфильтрацион тизимларда сувнинг харакати тўйиниш ва сарф бўлиш зоналаридаги босимнинг фарқи ҳисобига содир бўлади.
Элизион системаларда сувнинг харакати ва босими литогенез ва тектоник жараёнлар ҳисобига бўлади.
Бундай артезиан сув қатламининг гидродинамик ҳусусиятларини икки турга ажратиш шартли бўлиб, табиатда бу жараёнларни бир вақтда кузатиш мумкин.