Мирзо улу/бек номидаги ызбекистон миллий университети

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

48 
 
 
АСОСИЙ ҚИСМ 
ДАСТУРНИНГ МАЗМУНИ 
Педагогика фанининг ўзига хос хусусиятлари. Педагогик билимларнинг 
манбалари ва улар билан ишлаш усуллари. Ижтимоий билишнинг хусусиятлари. 
Инсонни ўрганишда табиий-илмий ва гуманитар ёндашувларнинг ўзаро муносабати 
муаммолари.
Педагогик лаёқат – мутахассисни шахсий ва касбий юксалтириш шарти 
эканлиги. Педагогика (маърифат) - касбий етукликка етаклаш омили сифатида. 
Инсоннинг касбий камолоти муаммоларига акмеологик ёндашув. Мутахассиснинг 
педагогик фазилатлари. 
Маърифий қадриятлар ва мақсадлар. Инсон ҳаётининг моҳияти ва 
маърифий қадриятлар. Инсонийлик моҳияти. Жамиятнинг таянч қадриятлари ва 
маърифий (таълимий, тарбиявий ва маданий) қадриятлар ҳақидаги тасаввурлар. 
Ўзбек педагогикасида маърифий қадриятлар. Маърифат – шахс ва жамият 
тараққиётининг умумий шакли. Маърифат ва маданиятнинг ўзаро боғлиқлиги. 
Маърифий тизим ва унинг асосий таркибий қисмлари (таълим, тарбия, шахс 
камолоти). Замонавий маърифатнинг ривожланиш йўналишлари. Маърифат – 
таълим, тарбия ва шахс камолотининг бирлиги сифатида. Таълим, тарбия ва шахс 
камолоти жараёнларининг ўзаро муносабати. “Маърифат” тушунчасининг 
манбалари. Маърифат (таълим, тарбия, шахс камолоти) жараён ва натижа сифатида. 
Педагогик фикрлар тараққиёти ва уларнинг тарихийлиги. Маърифий 
(педагогик) фикрлар ва уларнинг тарихийлиги ҳақида тушунча. Жаҳон маърифий 
фикрларининг тарихий-педагогик таҳлили (Қадимги Юнонистон, Рим, Ғарбий 
Европа, Я.Коменский, И.Песталоцци, К.Ушинский). Ўзбекистон ҳудудида энг 
қадимги даврдан XIV асргача маърифий фикрлар тараққиёти (халқ оғзаки ижоди, 
қадимги ёзма ёдгорликлар, зардуштийлик, ислом дини, ҳадис илми, Шарқ уйғониш 
даври ва маърифий қарашлари: Муҳаммад Мусо ал-Хоразмий, Абу Райҳон Беруний, 
Абу Наср Форобий, Абу Али ибн Сино, Юсуф Хос Ҳожиб).
XIV-XVI асрларда мактаб ва маърифий фикрлар тараққиёти (Амир Темур, 
Муҳаммад Тарағай Улуғбек, Заҳириддин Муҳаммад Бобур, Абдураҳмон Жомий, 
Алишер Навоий). XVII-XX аср бошларида мактаб ва маърифий фикрлар тараққиёти 

---

49 
(Бухоро, Хива, Қўқон хонликларидаги маърифий фикрлар ва муассасалар, 
Туркистонда рус-тузем мактаблари ва жадидчилик ҳаракати: Махмудхўжа 
Беҳбудий, Мунаввар Қори Абдурашидхон ўғли, Саидахмад Сиддиқий, Абдуқодир 
Шакурий, Абдулла Авлоний, Абдурауф Фитрат). Ўзбекистонда 1917-1990 йилларда 
(иккинчи жаҳон урушига бўлган ва урушдан кейинги даврда) маориф ва маърифий 
фикрлар тараққиёти. Ривожланган хорижий мамлакатларда таълим-тарбия (АҚШ, 
Япония, Жанубий Корея, Франция, Германия).